Μπορείτε να διαβάσετε και τα υπόλοιπα κεφάλαια εδώ: Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα.
Λόγος περί κρίσεως και αναστάσεως
Ελάτε όλοι αδελφοί, και ακούστε εμένα τον ελάχιστο Εφραίμ, και ας βάλουμε κριτή το λογισμό μας, για να ερευνήσουμε την καρδιά μας, αν πορευόμαστε έτσι όπως λένε οι θεόπνευστες Γραφές. Ας μην αρνούμαστε λοιπόν το Άγιο Πνεύμα, με το οποίο σφραγισθήκαμε (Εφεσ. 4, 30), και αν κάποιος έχει τη συνείδηση ότι έχει καλά έργα, ας φροντίσει να αυξήσει τη χάρη που έλαβε από τον φιλάνθρωπο Θεό με ταπεινοφροσύνη. Αν όμως είμαστε ένοχοι για αμαρτίες, γιατί δείχνουμε αμέλεια, φιλόχριστοι αδελφοί;
Διότι να, έφθασε για μας, αδελφοί, εκείνη η μέρα που θα σκοτισθεί το φως του ήλιου και θα πέσουν τα άστρα (Πρβλ. Ματθ. 24, 29)· η μέρα που θα τυλιχθεί ο ουρανός σαν βιβλίο (πρβλ. Αποκ. 6, 14)· η μέρα που θα κράξει η σάλπιγγα (πρβλ. Α΄ Θεσ. 4, 16) με δυνατό και φρικτό ήχο, ξυπνώντας από τον ύπνο του θανάτου, όλους τους νεκρούς από την αρχή της δημιουργίας· η μέρα που θα αδειάσουν τα καταγώγια του άδη (πρβλ. Αποκ. 20, 13) με τη φωνή του Κριτή· η μέρα που ο Χριστός θα έρθει μέσα σε νεφέλες (πρβλ. Ματθ. 24, 30) μαζί με τους αγίους Αγγέλους να κρίνει τους ζωντανούς και τους νεκρούς, και να ανταποδώσει στον καθένα ανάλογα με τα έργα του (Ρωμ. 2, 6). Αλήθεια, θα είναι φοβερή η ένδοξη παρουσία του Χριστού.
Διότι θα είναι, φιλόχριστοι, θαύμα να δει κανείς ξαφνικά τον ουρανό να σχίζεται και τη γη να αλλάζει όψη και τους νεκρούς να ανασταίνονται. Διότι η γη θα παρουσιάσει το σώμα του ανθρώπου, που δέχθηκε, είτε το κατασπάραξαν τα θηρία, είτε το έφαγαν τα όρνεα, είτε το κομμάτιασαν τα ψάρια. Δε θα λείπει ούτε μια τρίχα του ανθρώπου μπροστά στον Κριτή, και μάλιστα θα γίνεται άφθαρτος ο καθένας από τον Θεό. Διότι όλοι θα πάρουν τέτοιο σώμα, ανάλογο δηλαδή με τα έργα τους.
Το σώμα των δικαίων θα λάμπει πολύ περισσότερο από το φως του ήλιου (πρβλ. Ματθ. 13, 43). Απεναντίας τα σώματα των αμαρτωλών θα είναι σκοτεινά και γεμάτα δυσωδία. Διότι το σώμα του ανθρώπου θα φανερώνει τα έργα του· ο καθένας δηλαδή από μας θα έχει στο σώμα του τα έργα του. Και μάλιστα θα γίνει τότε φοβερή εξέταση των έργων μας· και είτε αμάρτησε κάποιος από μας με λόγια, είτε αμάρτησε με λογισμούς, θα τον περικυκλώνουν τότε· και είτε έκανε κάτι καλό, αλλά και είτε έκανε κάτι κακό, θα τα βλέπει αυτά ολοφάνερα· διότι όπου τυχόν ατενίσει, θα βλέπει τις πράξεις του.
Ας αγωνισθούμε λοιπόν, αγαπητοί αδελφοί, να αποφύγουμε το όνειδος και τη φοβερή ντροπή, που θα συναντήσει τότε όλους τους αμαρτωλούς, και να γίνουμε συμμέτοχοι στα αγαθά εκείνα, που ετοίμασε ο Θεός για όλους τους δίκαιους, αυτά που μάτι δεν τα είδε, ούτε αυτί άκουσε, ούτε συνέλαβε ο νους του ανθρώπου (Α΄ Κορ. 2, 9)· στα οποία επιθυμούν να εμβαθύνουν οι Άγγελοι (Α΄ Πετρ. 1, 12). Διότι όταν θα κατεβαίνει ο Χριστός από τον ουρανό, αμέσως θα τρέχει παντού η άσβεστη φωτιά μπροστά από τον Χριστό και θα σκεπάζει τα πάντα.
Και μάλιστα ο κατακλυσμός που έγινε στον καιρό του Νώε (Γεν. 7, 10), ήταν προτύπωση αυτής της άσβεστης φωτιάς. Διότι όπως ο κατακλυσμός σκέπασε κάθε κορυφή βουνού, έτσι και η φωτιά θα σκεπάσει τότε όλο τον κόσμο. Τότε θα τρέχουν ολόγυρα παντού οι Άγγελοι και θα αρπάζουν όλους τους αγίους και πιστούς με δόξα μέσα σε νεφέλες, για να συναντήσουν τον Χριστό (πρβλ. Α΄ Θεσ. 4, 17).
Ας φροντίσουμε λοιπόν, φίλοι, να βρεθούμε άξιοι για κείνη την αρπαγή, και να σταθούμε τότε άμεμπτοι και ακατηγόρητοι μπροστά στο φρικτό και φοβερό βήμα. Διότι είναι μακάριος εκείνος που θα συναντήσει μέσα στις νεφέλες τον ένδοξο Βασιλιά, όπως επίσης είναι τρισάθλιος εκείνος που θα στερηθεί εκείνη την αρπαγή· διότι εκείνοι που δε θα αρπαγούν μέσα σε ένδοξες νεφέλες, σημαίνει ότι είναι ασεβείς και αμαρτωλοί.
Ας μη λοιπόν δείξουμε αμέλεια, φιλόχριστοι αδελφοί. Διότι να, το στάδιο έχει ανοίξει για όλους. Ωσότου λοιπόν έχουμε καιρό, ας φροντίσουμε να μετανοήσουμε. Ας νικήσουμε τα ολέθρια πάθη του σώματος και την ηδονή της ψυχής, όπως ο συνετός Ιωσήφ, όχι μόνο με το σώμα αλλά και με το λογισμό διότι ο τέλειος άνθρωπος έτσι φροντίζει να σωφρονεί. Διότι εκείνος που βλέπει μια γυναίκα και την επιθυμεί, έχει κιόλας διαπράξει μέσα στην καρδιά του μοιχεία με αυτή (Ματθ. 5, 28).
Και διότι τις πράξεις του σώματος τις σταματούν συχνά πολλές αφορμές και τις ανατρέπει συχνά ο ανθρώπινος φόβος· οι πράξεις όμως του νου γίνονται χωρίς φόβο και πραγματοποιούνται χωρίς κόπο. Τι εννοώ, φίλοι· συχνά κάποιος από σας έστρεψε την προσοχή του ακόλαστα και συγκατατέθηκε στο λογισμό του και έφυγε αμέσως. Ένας τέτοιος άνθρωπος μοιάζει με ζαρκάδι που χτυπήθηκε με τόξο και συχνά ξέφυγε από τα χέρια των κυνηγών, αλλά απομακρύνθηκε έχοντας το βέλος στο σώμα του.
Διότι, αν κάποιος από μας νικηθεί από το λογισμό, ένας τέτοιος άνθρωπος δεν σωφρονεί πια για να αρέσει στον Θεό, αλλά συχνά μόνο για το φόβο των ανθρώπων ή για την ντροπή, και μολύνει το σώμα μαζί με την ψυχή του. Λοιπόν, δεν στεφανώνεται πια εκείνος σαν συνετός άνθρωπος, αλλά τιμωρείται ατέλειωτα σαν ανθρωπάρεσκος, αν δε μετανοήσει. Αν μάλιστα κυριευθεί και νικηθεί κάποτε από το λογισμό του, θα θεραπεύσει το τραύμα με τη μετάνοια.
Ας αποφύγουμε λοιπόν, αδελφοί, την κακή επιθυμία· διότι αυτή απογύμνωσε την Εύα από τη δόξα, για να επιθυμήσει τη γεύση μιας τροφής (Γεν. 3, 6). Αυτή έφερε και τον κατακλυσμό στον κόσμο διότι έστρεψαν το βλέμμα τους οι υιοί του Θεού προς τις γυναίκες, και μολύνθηκαν αισχρά (Γεν. 6, 2 και 7). Αυτή έκανε την Αιγύπτια να κυριευθεί από παράφορη επιθυμία για τον συνετό Ιωσήφ· εκείνος όμως ο νέος, επειδή είχε φόβο Θεού, νίκησε τη φαρμακερή οχιά που κλείσθηκε μαζί του (Γεν. 39, 7-12).
Αυτή τον ανδρείο και ακατανίκητο, τον ναζιραίο Σαμψών, τον έκανε αιχμάλωτο· διότι αυτός αν και προηγουμένως έσχισε το αιμοβόρο λιοντάρι (Κριτ. 14, 5-6) και σκότωσε χίλιους, χτυπώντας τους με το σαγόνι του γαϊδουριού (Κριτ. 15, 15), επειδή όμως επιθύμησε να συγκατοικεί με την οχιά, έπεσαν αμέσως τα μαλλιά του ναζιραίου, και αφού τυφλώθηκαν αξιοθρήνητα τα μάτια του, παρουσιάσθηκε αμέσως περιγέλαστος σε όλους (Κριτ. 16, 19-21). Για τον ίδιο λόγο και ο Δαβίδ έσφαξε τον Ουρία (Β΄ Βασιλ. 11, 15-17). Εξαιτίας της επιθυμίας πέθανε ο Ναβουθέ (Γ΄ Βασιλ. 20, 2-13). Αυτή έκανε και τον άθλιο Ιούδα να παραδώσει τον Χριστό (Ματθ. 26, 15), τον Κύριο του.
Είναι λοιπόν μακάριος εκείνος που έγινε νικητής κάθε επιθυμίας ακοής και βλέμματος, αφής και οσφρήσεως, και φορώντας το στεφάνι της σωφροσύνης, θα το φέρει μπροστά στο φοβερό και φρικτό βήμα. Ελάτε όλοι μαζί, ας τον προσκυνήσουμε, λέγοντας με μια φωνή «Αλληλούια». Ελάτε όλοι, ας δοξάσουμε τον Χριστό. Αμήν.
Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα. τ. Γ΄.
μετ. Κωνσταντίνου Γ. Φραντζολά.
εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, εκδ. Α΄ 1990.
Ελληνική Πατρολογία 