Μπορείτε να διαβάσετε και το υπόλοιπο βιβλίο εδώ: Αββάς Αμμωνάς. Διηγήσεις – Επιστολές – Διδασκαλίες.
ΙΙ. ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΒΒΑ ΑΜΜΩΝΑ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ Ε’
ΓΙΑ ΤΟ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΗ Η ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΟΤΙ, ΑΝ ΔΕΝ ΑΡΝΗΘΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΛΑ ΤΟΥ ΤΑ ΘΕΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΑΚΟΥΣΕΙ ΣΤΟΥΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΕΣ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΛΗΦΘΕΙ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ Ή ΝΑ ΠΡΟΟΔΕΥΣΕΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ
Γνωρίζετε, αδελφοί μου, πως, όταν ο άνθρωπος αλλάξει τρόπο ζωής και ακολουθήσει άλλον, περισσότερο πνευματικό και θεάρεστο, τότε αλλάζεται και το όνομα του. Έτσι, όταν οι άγιοι πατέρες μας προόδευσαν πνευματικά, αλλάχθηκαν και τα ονόματα τους. Τους δόθηκαν καινούργια ονόματα, γραμμένα στις πλάκες του ουρανού.
Όταν προόδευσε η Σάρα, της ειπώθηκε: «Δεν θα ονομάζεσαι πια Σάρα, αλλά Σάρρα» (πρβλ. Γεν. 17:15). Και ο Άβραμ ονομάστηκε Αβραάμ (βλ. Γεν. 17:5), ο Ισάκ Ισαάκ, ο Ιακώβ Ισραήλ (βλ. Γεν. 32:28), ο Σαούλ Παύλος (βλ. Πραξ. 13:9) και ο Σίμων Κηφάς (βλ. Ιω. 1:43), επειδή άλλαξε η ζωή τους και προόδευσαν πέρα από την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν. Γι’ αυτό κι εσείς, επειδή ωριμάσατε πνευματικά, είναι ανάγκη ν αλλάξετε το όνομά σας με καινούργιο, σύμφωνα με την προκοπή σας στο έργο του Θεού.
Λοιπόν, αγαπητοί εν Κυρίω, που θεωρώντας σας πνευματικά μου παιδιά, σας αγαπώ μ’ όλη μου την καρδιά και ζητώ το συμφέρον σας, σαν δικό μου, ακούω ότι σας ενοχλεί ένας πειρασμός και φοβάμαι μήπως αυτό συμβαίνει εξαιτίας σας. Μαθαίνοντας, μάλιστα, ότι θέλετε να εγκαταλείψετε τον τόπο σας, λυπήθηκα, αν και είχα πολύ καιρό να λυπηθώ. Λυπήθηκα, γιατί γνωρίζω καλά πως, αν απομακρυνθείτε από τον τόπο σας, δεν θα προκόψετε καθόλου, καθώς δεν είναι θέλημα Θεού να φύγετε. Αν φύγετε από μόνοι σας, δεν θα σας βοηθήσει ούτε θα σας συνοδεύσει ο Θεός. Και φοβάμαι ότι θα σας βρουν πολλά δεινά.
Όταν ακολουθούμε το δικό μας θέλημα, ο Θεός δεν μας στέλνει την ενίσχυση του, που ευοδώνει όλες τις προσπάθειες των ανθρώπων. Όταν ο άνθρωπος κάνει κάτι από μόνος του, δεν έχει βοηθό τον Θεό. Και τότε η καρδιά του είναι πικραμένη και αδύναμη στο καθετί που επιχειρεί.
Οι δαίμονες απατούν και εμπαίζουν τους πιστούς με την πρόφαση της προκοπής. Με τίποτ’ άλλο δεν ξεγελάστηκε η Εύα, παρά με την πρόφαση του αγαθού και της προκοπής. Ακούγοντας το «θα είστε σαν θεοί» [ἔσεσθε ὡς θεοί,] (Γεν. 3:5) και μη διακρίνοντας ποιος το είπε, παράκουσε στην εντολή του Θεού και όχι μόνο δεν απέκτησε κανένα αγαθό, αλλά και βρέθηκε κάτω από την κατάρα.
Λέει και ο Σολομών στις Παροιμίες: «Υπάρχουν δρόμοι που φαίνονται στους ανθρώπους σωστοί, το τέρμα τους όμως φτάνει στα βάθη του άδη» [ἔστιν ὁδός, ἣ δοκεῖ παρὰ ἀνθρώποις ὀρθὴ εἶναι, τὰ δὲ τελευταῖα αὐτῆς ἔρχεται εἰς πυθμένα ᾄδου] (πρβλ. Παροιμ. 14:12). Αυτά τα λέει για όσους δεν αντιλαμβάνονται ποιο είναι το θέλημα του Θεού και ακολουθούν το δικό τους. Επειδή δεν αντιλαμβάνονται ποιο είναι το θέλημα του Θεού, δέχονται στην αρχή από τον διάβολο μια θερμότητα που μοιάζει με χαρά, χωρίς πραγματικά να είναι. Αργότερα, όμως, δοκιμάζουν θλίψη και ντροπή.
Απεναντίας, όποιος ακολουθεί το θέλημα του Θεού, στην αρχή υπομένει μεγάλους κόπους. Αργότερα, όμως, βρίσκει ανάπαυση και αγαλλίαση.
Μην κάνετε, λοιπόν, τίποτα, ώσπου να σας συναντήσω.
Τρία είναι τα θελήματα που συνοδεύουν διαρκώς τον άνθρωπο. Οι περισσότεροι μοναχοί τα αγνοούν. Δεν τα γνωρίζουν παρά μόνο οι τέλειοι, για τους οποίους λέει ο απόστολος: «Η στέρεη τροφή είναι για τους τέλειους, οι οποίοι με τη συνεχή χρήση έχουν εξασκήσει τα αισθητήρια όργανα τους, για να μπορούν να διακρίνουν το καλό από το κακό» [Τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ τροφή, τῶν διὰ τὴν ἕξιν τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ] (Εβρ. 5:14). Ποια είναι τα τρία αυτά θελήματα;
Εκείνο που ρίχνει στην ψυχή ο εχθρός, εκείνο που γεννά από μόνη της η καρδιά, και εκείνο που σπέρνει στον άνθρωπο ο Θεός. Απ’ αυτά, μόνο το δικό του δέχεται ο Θεός. Εξετάστε τον εαυτό ποιο από τα τρία θελήματα σάς σπρώχνει να εγκαταλείψετε τον τόπο σας.
Μη φύγετε, λοιπόν, ώσπου να σας συναντήσω, καθώς είναι γραμμένο και στο Ευαγγέλιο: «Παραμείνετε στην Ιερουσαλήμ, ώσπου να λάβετε δύναμη από τον Θεό» [ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει ῾Ιερουσαλὴμ ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους] (Λουκ. 24:49). Γιατί το θέλημα του Θεού σ’ αυτό το ζήτημα το γνωρίζω καλύτερα από σας. Είναι δύσκολο να το διακρίνει κανείς σε κάθε περίσταση. Αν ο άνθρωπος δεν απαρνηθεί όλα του τα θελήματα και δεν υπακούσει στους πνευματικούς του πατέρες, δεν θα κατορθώσει να αντιληφθεί το θέλημα του Θεού. Όταν όμως το αντιληφθεί, ζητά από τον Θεό δύναμη για να μπορέσει να το εφαρμόσει.
Ώστε και η κατανόηση του θελήματος του Θεού είναι μεγάλη υπόθεση και η εφαρμογή του μεγαλύτερη. Και τα δύο τα πέτυχε ο Ιακώβ, υπακούοντας στους γονείς του. Όταν του είπαν να πάει στον θείο του Λάβαν, στη Μεσοποταμία, αμέσως υπάκουσε, παρόλο που δεν ήθελε να τους αποχωριστεί (βλ. Γεν. 28:1-7). Και υπακούοντας, πήρε την ευλογία.
Αλλά και σ’ εμένα, τον πατέρα σας, δεν θα φανέρωνε ο Θεός το θέλημα του, αν προηγουμένως δεν έκανα υπακοή στους πνευματικούς μου πατέρες. Τώρα, λοιπόν, ακούστε κι εσείς τον πατέρα σας σ’ αυτή την περίσταση, για ν’ αναπαυθείτε και να προκόψετε.
Είπατε ακόμα, όπως άκουσα, ότι ο πατέρας σας αγνοεί τη δυσκολία σας. Γνωρίζουμε ότι έφυγε ο Ιακώβ μακριά από τον Ησαύ, αλλά δεν έφυγε από μόνος του. Οι γονείς του τον έστειλαν. Μιμηθείτε λοιπόν τον Ιακώβ. Παραμείνετε εκεί, ώσπου ο πατέρας σας να σας επιτρέψει να φύγετε, για να σας ευλογήσει τότε, καθώς θα φεύγετε. Έτσι και ο Θεός θα τακτοποιήσει καλά τις υποθέσεις σας.
Υγιαίνετε με την χάρη του Κυρίου. Αμήν.
Απόσπασμα από το βιβλίο: Αββάς Αμμωνάς. Διηγήσεις – Επιστολές – Διδασκαλίες. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 2015. Έκδοση έκτη, αναθεωρημένη.
Ελληνική Πατρολογία 