Μπορείτε να διαβάσετε και το υπόλοιπο βιβλίο εδώ: Αββάς Αμμωνάς. Διηγήσεις – Επιστολές – Διδασκαλίες.
ΙΙ. ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΒΒΑ ΑΜΜΩΝΑ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤ΄
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΑΡΕΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΕΝΟΔΟΞΙΑ
Αξιότιμοι αδελφοί εν Κυρίω, χαίρετε.
Γράφω σ’ εσάς που σας αγαπά ο Θεός και που ζητάτε τον Κύριο αληθινά και ολόψυχα. Τέτοιους ανθρώπους τους εισακούει ο Θεός, όταν προσεύχονται, τους ευλογεί σ’ όλα τους τα έργα και ικανοποιεί όλα τα αιτήματα της ψυχής τους, όταν τον παρακαλούν.
Όσοι, όμως, δεν τον πλησιάζουν ολόψυχα, αλλά με δισταγμό, και με τα έργα που κάνουν, επιδιώκουν να δοξαστούν από τους ανθρώπους, αυτοί δεν εισακούονται από τον Θεό σε όσα τον παρακαλούν. Μάλλον τον εξοργίζουν με τα έργα τους, καθώς έχει γραφεί: «Ο Θεός διασκόρπισε τα οστά εκείνων που ζητούσαν ν’ αρέσουν στους ανθρώπους» [ὁ Θεὸς διεσπόρπισεν ὀστᾶ ἀνθρωπαρέσκων] (Ψαλμ. 52:6).
Κοιτάξτε πόσο οργίζεται ο Θεός για τα έργα τους. Όχι μόνο δεν ικανοποιεί κανένα από τα αιτήματά τους, αλλά και τους εναντιώνεται. Κι αυτό γιατί επιτελούν τα έργα τους όχι με πίστη αλλά με ανθρωπαρέσκεια. Έτσι, η θεϊκή δύναμη δεν κατοικεί μέσα τους, και δεν κάνουν σωστά κανένα από τα έργα που επιχειρούν. Γι’ αυτό δεν γνωρίζουν τη δύναμη της χάριτος, ούτε την ανάπαυση της, ούτε τη χαρά της. Η ψυχή τους πιέζεται από το βάρος όλων των έργων τους.
Έτσι ζουν οι περισσότεροι μοναχοί. Δεν έχουν δεχθεί την δύναμη της χάριτος, που ενθαρρύνει την ψυχή, την κάνει να χαίρεται και της προσφέρει καθημερινά ευφροσύνη και θέρμη θεϊκή. Δεν τους επισκιάζει η χάρη, γιατί στα έργα τους επιζητούν να αρέσουν στους ανθρώπους. Όποιος επιτελεί τα έργα του με ανθρωπαρέσκεια, είναι βδελυκτός στον Θεό και στερείται τη δύναμη του.
Αγαπητοί μου, ο Θεός γνωρίζει τον καρπό των κόπων σας. Αγωνιστείτε, λοιπόν, να νικήσετε σ’ όλα τα έργα σας το πνεύμα της κενοδοξίας. Έτσι όλος ο καρπός σας θα γίνει ευπρόσδεκτος και θα διατηρηθεί ακέραιος ενώπιον του Δημιουργού. Έτσι θα λάβετε τη δύναμη της χάριτος, που αξίζει περισσότερο απ’ όλα τα έργα. Έχω την πεποίθηση, αδελφοί, ότι με όλη σας τη δύναμη πολεμάτε το πνεύμα της κενοδοξίας και αγωνίζεστε εναντίον του ακατάπαυστα. Γι’ αυτό και ο καρπός των κόπων σας διατηρείται ακέραιος.
Το πονηρό πνεύμα της κενοδοξίας πολεμάει τον άνθρωπο κάθε φορά που επιχειρεί να κάνει κάτι καλό, επειδή θέλει να διασκορπίσει και να αχρηστέψει τον πνευματικό του καρπό. Θέλει, γενικά, να αποτρέψει τους ανθρώπους από την εργασία της αρετής, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.
Το ίδιο πονηρό πνεύμα πολεμάει επίσης, εκείνους που θέλουν να γίνουν αληθινά πιστοί. Αν λοιπόν, κάποιοι απ’ αυτούς επαινεθούν από τους ανθρώπους σαν πιστοί, ή ασκητικοί, ή ελεήμονες, αμέσως εκείνο το πονηρό πνεύμα τους πολεμάει.
Ορισμένους μάλιστα, τους νικά, διασκορπίζοντας και αφανίζοντας τον καρπό τους, καθώς τους παρακινεί να ζουν με ανθρωπαρέσκεια. Έτσι καταστρέφει τον καρπό των κόπων τους. Και τότε, ενώ στα μάτια των ανθρώπων φαίνονται να έχουν καρπό, στα μάτια του Θεού δεν έχουν τίποτα. Γι’ αυτό κι εκείνος δεν τους δίνει τη δύναμη της θείας χάριτος. Τους αφήνει άδειους, στερώντας τους την τόσο δυνατή γλυκύτητα της.
Απόσπασμα από το βιβλίο: Αββάς Αμμωνάς. Διηγήσεις – Επιστολές – Διδασκαλίες. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 2015. Έκδοση έκτη, αναθεωρημένη.
Ελληνική Πατρολογία 