Μπορείτε να διαβάσετε το υπόλοιπο βιβλίο εδώ : Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης. Κλίμαξ.
18. Περί ύπνου και προσευχής
(Καθώς και περί της ψαλμωδίας σε συνοδεία μοναχών)
1. Ο ύπνος είναι σπουδαίο συστατικό της φύσεως μας, απεικόνιση του θανάτου, αργία των αισθήσεων. Είναι μεν ένας, αλλά όπως και η επιθυμία, έχει πλείστες αιτίες και αφορμές. Δηλαδή προέρχεται άλλοτε από την ανθρώπινη φύση, άλλοτε από τα φαγητά και άλλοτε από τους δαίμονες. Μερικές φορές ίσως και από πολύ υπερβολική νηστεία, από την οποία εξασθενημένη η σάρκα, ζητάει να αυτοπαρηγορηθεί με τον ύπνο.
2. Όπως η πολυποσία εξαρτάται και ενισχύεται από την κακή συνήθεια, έτσι και η πολυυπνία. Γι΄ αυτό ιδιαιτέρως στις αρχές της αποταγής ας αγωνισθούμε εναντίον της. Διότι είναι πολύ δύσκολο να θεραπεύσει κανείς μία μακροχρόνια συνήθεια.
3. Ας παρακολουθήσουμε και θα δούμε πώς ενώ σημαίνει η πνευματική σάλπιγγα, δηλαδή το σήμαντρο, ορατώς μεν συναθροίζονται οι αδελφοί, αοράτως δε συνάγονται οι εχθροί.
Έτσι άλλοι δαίμονες έρχονται στο κρεββάτι, μόλις σηκωθούμε, και μας πιέζουν να ανακλιθούμε πάλι. «Μείνε, μας λένε, έως ότου συμπληρωθούν οι προοιμιακοί ύμνοι, και έπειτα πηγαίνεις στην Εκκλησία».
Άλλοι, ενώ παριστάμεθα στην προσευχή, έρχονται και μας βυθίζουν στον ύπνο.
Άλλοι προξενούν έντονη και απροσδόκητη κοιλιακή ενόχληση.
Άλλοι μας προτρέπουν να ανοίγουμε συζητήσεις μέσα στο Κυριακό.
Άλλοι παρασύρουν τον νου μας σε αισχρούς λογισμούς.
Άλλοι μας κάνουν να ακουμπούμε σαν κουρασμένοι στον τοίχο.
Ενίοτε μάλιστα συμβαίνει να μας προκαλούν και πάρα πολλά χασμουρητά.
Μερικοί από αυτούς προκάλεσαν πολλές φορές γέλωτα τον καιρό της προσευχής, ώστε να κάνουν τον Θεό να αγανακτήσει εναντίον μας.
Άλλοι μας βιάζουν να διαβάζουμε γρήγορα το Ψαλτήριο από ραθυμία, και άλλοι μας προτρέπουν να ψάλλουμε αργά από φιληδονία.
Μερικές μάλιστα φορές κάθονται και στο στόμα μας και το καθιστούν κλειστό και δυσκολοάνοικτο.
4. Εκείνος πού αναλογίζεται ότι προσευχόμενος στέκεται ενώπιον του Θεού και το αισθάνεται αυτό στην καρδιά του, θα είναι στύλος ακλόνητος και δεν θα εμπαίζεται από κανένα δαίμονα από όσους προανέφερα.
Ο πραγματικός υποτακτικός, πολλές φορές μόλις σταθεί στην προσευχή, γίνεται όλος φωτεινός και πασίχαρος∙ διότι είναι ο αγωνιστής προπαρασκευασμένος και φλογισμένος από πριν με την ανόθευτη διακονία και υπακοή.
5. Σε όλους είναι δυνατόν να προσεύχονται μαζί με το πλήθος των αδελφών, σε πολλούς όμως είναι πιο ταιριαστό μόνο με έναν ομόψυχο. Όταν υμνείς τον Θεό με το πλήθος, δεν μπορείς να κάνης άυλη προσευχή. Ας έχεις όμως τότε, ως νοερή εργασία την θεωρία των ψαλλομένων, ή πάλι κάποια ορισμένη προσευχή, έως ότου τελειώσει ο στίχος του πλησίον σου.
6. Δεν επιτρέπεται να ασκείς την ώρα της προσευχής κάποιο πάρεργο, για να μην πω κάτεργο. Αυτό άλλωστε το δίδαξε σαφώς ο Άγγελος πού εμφανίσθηκε στον Μέγα Αντώνιο.
7. Η κάμινος δοκιμάζει τον χρυσό∙ η δε παράσταση στην προσευχή, τον ζήλο και την αγάπη των μοναχών προς τον Θεό.
Εργασία επαινετή! Όποιος την κατάκτησε, και τον Θεό πλησιάζει και τους δαίμονες εκδιώκει.
Κλίμαξ, Αγίου Ιωάννου Σιναΐτου, Έκδοση Ιεράς Μονής Παρακλήτου
Ελληνική Πατρολογία 