Μπορείτε να διαβάσετε και τα υπόλοιπα κεφάλαια εδώ: Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα.
Στο ρητό· πρόσεχε τον εαυτό σου (Δευτ. 4, 9. 15, 9). Δώδεκα κεφάλαια
Κεφάλαιο πέμπτο
Τώρα, στην παρούσα ζωή, υπάρχουν δύο θλίψεις, μέσα σ’ αυτά που περιπλέκεται κάθε άνθρωπος που ζει κάτω από τον ήλιο· η μία θλίψη είναι σύμφωνη με το θέλημα του Θεού*, ενώ η άλλη είναι σύμφωνη με το κοσμικό φρόνημα**. Και δεν είναι δυνατόν να περάσει κανείς την παρούσα ζωή χωρίς να δοκιμάσει τη μία απ’ αυτές· τη σύμφωνη με το θέλημα του Θεού ή τη σύμφωνη με το κοσμικό φρόνημα. Και η θλίψη βέβαια του κόσμου είναι βαριά και χωρίς μισθό, ενώ η θλίψη ή σύμφωνη με το θέλημα του Θεού προσφέρει την ελπίδα της αιώνιας ζωής.
* [σημ. μας: Η κατά Θεόν λύπη]
** [σημ. μας: Η κατά κόσμον λύπη]
Εσύ λοιπόν, ως σοφός, στρέψε τον εαυτό σου στη θλίψη που προτίμησες, και μην ακολουθείς τους λογισμούς σου, διότι δε σε συναντά χωρίς να το θέλεις. Αλλά απεναντίας, πρώτα-πρώτα να επικαλεσθείς τον Κύριο, όταν ενοχλείσαι απ’ αυτούς, και μετά να δέχεσαι συμβουλές από κάθε άνθρωπο που φοβάται τον Κύριο.
Διότι αν δε δεχθείς με υπομονή τις νουθεσίες αυτών που φοβούνται τον Κύριο, η ψυχή σου θα είναι σαν πόλη χωρίς τείχη και, όταν θελήσει ο βάρβαρος εχθρός, θα μπει μέσα σ’ αυτή και θα την αιχμαλωτίσει. Διότι είναι γραμμένο: «Ρώτησε τον πατέρα σου και θα σε πληροφορήσει, ρώτησε τους μεγαλύτερους σου και θα σου πουν» (Δευτ. 32, 7). Ο σοφός άνθρωπος άλλωστε θα δεχθεί τις συμβουλές.
Ας αποφύγουμε μάλιστα τη μέθη· ας αποφύγουμε, όσο είναι δυνατό, και τις συναντήσεις με γυναίκες· διότι τα λόγια της γυναίκας είναι σαν βρόχος στην καρδιά και σύρουν αυτόν που τα δέχθηκε στο αισχρό σμίξιμο.
Αν σε βρει κάποια σωματική αρρώστια, μη λιγοψυχήσεις, αλλά να την βαστάξεις με ευχαριστία· διότι ο Απόστολος λέει «Όταν ασθενώ, τότε είμαι δυνατός» (Β΄ Κορ. 12, 10). Και σε άλλο μέρος η Γραφή λέει· «Μακάριος είναι ο άνθρωπος, τον οποίο θα τον παιδαγωγήσεις, Κύριε, και θα τον διδάξεις με το νόμο σου» (Ψαλ. 93, 12).
Ας αναθέσουμε λοιπόν, αγαπητέ, τη μέριμνα μας στον Κύριο, διότι αυτός φροντίζει για μας (Α΄ Πετρ. 5, 7). Για τη συντήρηση μας άλλωστε ας εργασθούμε όσα είμαστε γεροί· και όταν μας βρει αδυναμία, αν δε μας προσέξουν οι προεστώτες, πράγμα που είναι αδύνατο να συμβεί, ο Θεός θα στείλει αναπάντεχα τη βοήθειά του· διότι είναι γραμμένο· «Ο πατέρας μου και η μητέρα μου με εγκατέλειψαν, ο Κύριος όμως με πήρε στην προστασία του» (Ψαλ. 26, 10).
Μόνο, ας τον λατρεύσουμε με καθαρή συνείδηση, και τις καρδιές των πνευματικών μας οδηγών θα τις κατευθύνει ο ίδιος σε σχέση μ’ εμάς, και θα μας κάνει άξιους του μακαρισμού του. Μη λοιπόν στεναχωρείσαι για τον κόπο που κάνεις, διότι πολλοί και χωρίς να κάνουν τίποτε ενοχλήθηκαν από την ακηδία. Γι’ αυτό μάθε να είσαι εργάτης, για να μη μάθεις να είσαι επαίτης.
Μη λοιπόν δείξεις αδιαφορία, όταν εργάζεσαι, διότι είναι γραμμένο· «ο Κύριος είναι κοντά, και θα δώσει πολύ μισθό σ’ αυτούς που κοπιάζουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού· μη μεριμνάτε για τίποτε» (Φίλιπ. 4, 5-6), αλλά απεναντίας, να περιμένεις με υπομονή τον Κύριο, για να γίνεις άξιος της αναπαύσεως των δικαίων· διότι σ’ εκείνη την ανάπαυση δεν υπάρχει κόπος, ούτε ακηδία, ούτε μέριμνα, ούτε λύπη, ούτε ασθένεια, ούτε κακή επιθυμία, ούτε κάτι από τα παρόμοια· απεναντίας, υπάρχει χαρά και ειρήνη και αγαλλίαση, μέσα στην κοινωνία του Αγίου Πνεύματος.
Διότι όταν ο Εχθρός μας Διάβολος ριχτεί μέσα στη γέεννα του πυρός μαζί με όλους τους αγγέλους του και με τα όργανα του, τότε θα σταματήσουν όλες οι ενέργειες του. Ο Κύριος όμως ας αξιώσει όλους εμάς να χαρούμε εκείνη την απερίγραπτη χαρά· σ’ αυτόν ανήκει η δόξα, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα. τ. Β΄.
μετ. Κωνσταντίνου Γ. Φραντζολά.
εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, εκδ. Α΄ 1989
Ελληνική Πατρολογία 