Μπορείτε να διαβάσετε και τα υπόλοιπα κεφάλαια εδώ: Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα.
Στο ρητό· πρόσεχε τον εαυτό σου (Δευτ. 4, 9. 15, 9). Δώδεκα κεφάλαια
Κεφάλαιο δεύτερο. Παραβολή
Δυο άνθρωποι βάδιζαν προς μια πόλη, που απείχε τριάντα στάδια*. και αφού βάδισαν δυο ή τρία στάδια, συνάντησαν στο δρόμο τους μια τοποθεσία που είχε θάμνους και πυκνά σκιερά δέντρα· αλλά και ρυάκια και πολλή τέρψη υπήρχαν στην τοποθεσία αυτή.
* στάδιο. μονάδα μήκους στους αρχαίους που αντιστοιχούσε με εκατό οργιές ή έξι πλέθρα. Απόσταση ίση με 184,87 μέτρα.
Και αυτοί καθώς τα αντίκρυσαν αυτά, ο ένας επειδή βιαζόταν να φθάσει στην πόλη, τρέχοντας προσπέρασε την τοποθεσία· ο άλλος όμως επειδή έστρεψε την προσοχή του να καλοκοιτάξει την τοποθεσία, έμεινε πίσω. Στη συνέχεια, όταν θέλησε να βγει από τη σκιά των δέντρων, φοβήθηκε τον καύσωνα του ήλιου, και καθώς χρονοτριβούσε στο μέρος αυτό, και συνάμα ήταν απορροφημένος από την τέρψη του τόπου, βγήκε ένα θηρίο, απ’ αυτά που ζούσαν στο δάσος, και αφού τον άρπαξε, τον έσυρε στη φωλιά του. Ενώ ο άλλος, επειδή δεν άφησε τον εαυτό του να απορροφηθεί από την ομορφιά των δέντρων και της τοποθεσίας, έφθασε στην πόλη.
Ο αδελφός λέει: «Θέλω να μάθω την εξήγηση αυτού του περιστατικού, επειδή δεν καταλαβαίνω, τι σημαίνουν αυτά».
«Άκου, αποκρίνεται, με τη βοήθεια της θείας χάριτος· οι δυο άνθρωποι είναι αυτοί που άρχισαν να βαδίζουν και να αγωνίζονται στο δρόμο της ευσέβειας· ο Εχθρός όμως θέλοντας να τους παρασύρει έξω από το δρόμο αυτό βάζει μέσα τους επιθυμίες δαιμονικές, την κενοδοξία δηλαδή, τη φιλαρχία, την υπερηφάνεια, και όσα είναι όμοια μ’ αυτά· και ο ένας, επειδή βιαζόταν να κατακτήσει το βραβείο της ουράνιας πρόσκλησης, που έγινε με τον Χριστό, δεν κυριεύθηκε από αυτά· ενώ ο άλλος που απορροφήθηκε από την ομορφιά των δέντρων και του τόπου, είναι αυτός που έστρεψε την προσοχή του από τα μη βλεπόμενα στα βλεπόμενα* (Β΄ Κορ. 4, 18).
* Μη βλεπόμενα, είναι τα πνευματικά, τα αιώνια· βλεπόμενα τα υλικά, τα πρόσκαιρα.
Ο καύσωνας του ήλιου είναι ο κόπος των αρετών. Η έκφραση “καθώς αυτός χρονοτριβούσε στο μέρος αυτό’’ και η έκφραση ότι ‘‘έγινε θηριάλωτος” σημαίνει το να χρονοτριβεί ο λογισμός στην επιθυμία των γήινων πραγμάτων. Από την οποία επιθυμία βγήκε σαν φοβερό θηρίο η αμαρτία και τον έπιασε, όπως είναι γραμμένο: «Η επιθυμία όταν συλλάβει, γεννά την αμαρτία, και η αμαρτία, όταν ολοκληρωθεί, γεννά το θάνατο (Ιακ. 1, 15)».
Γι’ αυτό, αγαπητοί, ας αποφεύγουμε τις κοσμικές επιθυμίες, μήπως κάποτε ξαναγίνουμε δούλοι της αμαρτίας· διότι ο Σωτήρας μας λέει· «Αλήθεια, αλήθεια σας λέω, ότι καθένας που κάνει την αμαρτία είναι δούλος της αμαρτίας» (Ιω. 8, 34).
Λοιπόν, ας υπηρετήσουμε, ως δούλοι, όπως αρέσει στον Θεό που μας ελευθέρωσε, και ας μη γοητευθούμε από τα πάθη της φθοράς, ούτε να δώσουμε προσοχή στον εντυπωσιακό στολισμό ή στο μοναχικά κουκούλλιο ή στη ζώνη ή στον επιδεικτικό ανάλαβο, αλλά ας επιδιώξουμε τα ταπεινά και αυτά που είναι ακενόδοξα, όπως πρέπει σε αγίους· διότι είναι άπρεπο, αυτοί που έχουν υποτάξει τα πολύ μεγάλα, να νικώνται από τα μηδαμινά.
Απεναντίας, ας φροντίζουμε πάντοτε, ώστε ο εσωτερικός μας άνθρωπος να ζει, όπως είναι αρεστό στον Θεό, που ερευνά τις σκέψεις και τις διαθέσεις μας (Ψαλ. 7, 10), και ας καταφρονήσουμε τα ανώφελα πράγματα. Διότι κανείς δεν μπορεί να υπηρετεί συγχρόνως δυο κυρίους, σύμφωνα με τα λόγια του Δεσπότη Χριστού (Ματθ. 6, 24).
Γιατί, ποιος τεχνίτης τον καιρό που μαθαίνει την τέχνη προμηθεύεται για τον εαυτό του λόγχη αντί για σκεπάρνι; Ή ποιος άνθρωπος που θέλει να κατορθώσει την ταπεινοφροσύνη αγωνίζεται για την απόκτηση της κενοδοξίας; Ή ποιος άνθρωπος που επιθυμεί τα ουράνια δεν καταφρονεί τα γήινα;
Αλλά μακάρι να μας δώσει ο Κύριος τη δύναμη να εκτελούμε και να φρονούμε αυτά που αρέσουν σ’ αυτόν. Διότι σ’ αυτόν πρέπει ή δόξα, στους αιώνες. Αμήν.
Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα. τ. Β΄.
μετ. Κωνσταντίνου Γ. Φραντζολά.
εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, εκδ. Α΄ 1989.
Ελληνική Πατρολογία 