Μπορείτε να διαβάσετε και το υπόλοιπο βιβλίο εδώ: Αββάς Αμμωνάς. Διηγήσεις – Επιστολές – Διδασκαλίες.
VI. ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ABBA ΑΜΜΩΝΑ
1
Ο Κύριος είπε: «Κανείς δεν μπορεί να είναι δούλος σε δύο κυρίους… Δεν μπορείτε να είστε δούλοι και στον Θεό και στον μαμωνά» (Ματθ. 6:24. Δεν μπορείτε, λοιπόν, να επιτελείτε ταυτόχρονα και τα έργα του Θεού και τα έργα του κόσμου. Θα επιτελείτε ή με τον Θεό τα έργα του Θεού, ή με τον κόσμο τα έργα του κόσμου.
Έχει γραφεί: «Ο δειλός ας μη βγαίνει στον πόλεμο» (πρβλ. Δευτ. 20:8). Αν, λοιπόν, είστε δειλοί, μη βγαίνετε στον πόλεμο, γιατί δεν μπορείτε να είστε και δειλοί και πολεμιστές, δεν μπορείτε να είστε και μικρόψυχοι και ανδρείοι, δεν μπορείτε να είστε και επιμελείς και αδιάφοροι. Να ποθήσετε ή τη φιλία του Θεού, ή τη φιλία των ανθρώπων. Όποιος αγαπά τη φιλία των ανθρώπων, απομακρύνεται από τη φιλία του Θεού.
Έχει γραφεί: «Ως τον θάνατo σου να αγωνίζεσαι για την αλήθεια» (Σοφ. Σειρ. 4:28). Όποιος φροντίζει για την αλήθεια, οπωσδήποτε υπακούει στον νόμο του Θεού. Και όποιος υπακούει στον νόμο του Θεού, αντιτάσσεται σ’ εκείνους που τον καταπατούν.
Έχει γραφεί: «Αλίμονο αν όλοι οι άνθρωποι σας επαινούν» (Λουκ. 6:26). Δεν είναι καλό, λοιπόν, να θέλουμε ν αρέσουμε σ’ όλους τους ανθρώπους. Οι προφήτες πέθαιναν για την αλήθεια, ενώ οι ψευδοπροφήτες έλεγαν ότι άρεσε στους ανθρώπους, κι αυτοί τους αγαπούσαν. Εσύ που θέλεις να επιλέξεις την αλήθεια, να είσαι έτοιμος ακόμα και να πεθάνεις γι’ αυτήν. Μην κάνεις ότι αρέσει στους ανθρώπους για να σε αγαπούν.
Εγώ σας έγραψα όπως νιώθω. Κάνετε κι εσείς όπως αναπαύεστε. Πιστεύω πως, αν κάνετε ότι αρέσει στους ανθρώπους, στο τέλος κι αυτοί οι ίδιοι θα σας κατακρίνουν για έλλειψη ευλάβειας. Αν όμως γίνετε ζηλωτές της αλήθειας, μπορεί πρόσκαιρα να λυπηθούν μαζί σας, αλλά ύστερα θα σας θαυμάσουν και θα επαινέσουν τον ένθεο ζήλο σας.
Ας αποφύγουμε, λοιπόν, τις ανώφελες συναναστροφές των ανθρώπων και ας αποζητήσουμε τη μόνωση. Η συμβίωση με τους οικείους βλάπτει και καταστρέφει την ειρήνη. Όπως οι ενάρετοι, όταν υποχωρήσουν σ’ ένα πάθος, υποχωρούν σε όλα, έτσι και οι μοναχοί που αδιάκριτα συναναστρέφονται κοσμικούς, οπωσδήποτε επηρεάζονται από την αμαρτωλότητα τους. Άλλωστε, τι κοινό έχουν με τον κόσμο όσοι τον απαρνήθηκαν;
2
Όταν κάθεσαι στο κελί σου, συμμάζεψε τον νου σου. Θυμήσου την ημέρα του θανάτου σου. Δες νοερά το νεκρό σου σώμα. Σκέψου τη συμφορά. Δοκίμασε τον πόνο. Περιφρόνησε την κοσμική ματαιότητα. Καλλιέργησε την επιείκεια και τον ζήλο. Έτσι θα μπορέσεις να διατηρήσεις πάντοτε την ίδια προθυμία για την ησυχαστική ζωή και να μη χαλαρώσεις τον αγώνα σου.
Θυμήσου και την κατάσταση στον άδη. Σκέψου πως περνούν εκεί οι ψυχές. Με ποια πικρή σιωπή, με ποιο φοβερό στεναγμό, με πόσο φόβο και αγωνία, με ποια προσδοκία περιμένουν την ατέλειωτη οδύνη, το ασταμάτητο κλάμα της ψυχής.
Αλλά θυμήσου και την ημέρα της αναστάσεως και της εμφανίσεως στον Θεό. Φαντάσου το φρικτό εκείνο κριτήριο. Σκέψου την ντροπή που περιμένει τους αμαρτωλούς μπροστά στον Θεό Πατέρα, στον Υιό Του Χριστό, στους αγγέλους, στους αρχαγγέλους, στις εξουσίες και σ ̓ όλους τους ανθρώπους. Σκέψου όλα τα κολαστήρια, την αιώνια φωτιά (Ματ. 25:41), το ακοίμητο σκουλήκι (Μαρκ. 9:48), τον τάρταρο (πρβλ. Β΄ Πετρ. 2:4), το σκοτάδι που θα τα καλύπτει όλα, το τρίξιμο των δοντιών (πρβλ. Ματθ. 8:12), τον φόβο και τα βάσανα.
Θυμήσου όμως και τα αγαθά που περιμένουν τους δίκαιους, την κοινωνία με τον Θεό Πατέρα και τον Υιό Του Χριστό, με τους αγγέλους, με τους αρχαγγέλους, με τις εξουσίες και μ’ όλο τον κόσμο, τη Βασιλεία των ουρανών και τα δώρα της, τη χαρά και την απόλαυση.
Φέρνε στον νου σου και τις δύο καταστάσεις. Και για την καταδίκη των αμαρτωλών στέναζε, δάκρυζε, πένθησε. Κράτησε αυτή τη σκέψη με τον φόβο μήπως κι εσύ κολαστείς. Για τα αγαθά όμως, που προορίζονται για τους δίκαιους, να χαίρεσαι, να αγάλλεσαι και να ευφραίνεσαι. Αυτά φρόντισε ν’ απολαύσεις και από τα προηγούμενα να γλυτώσεις
Πρόσεχε, είτε βρίσκεσαι μέσα στο κελί σου είτε κάπου έξω, για κανένα λόγο να μην αφήνεις τον νου σου να τα ξεχνά όλα αυτά, ώστε ν’ αποφεύγεις έτσι τους βλαβερούς λογισμούς.
Αββάς Αμμωνάς. Διηγήσεις – Επιστολές – Διδασκαλίες. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 2015. Έκδοση έκτη, αναθεωρημένη.
Ελληνική Πατρολογία 