Μπορείτε να διαβάσετε και το υπόλοιπο βιβλίο εδώ: Αββάς Αμμωνάς. Διηγήσεις – Επιστολές – Διδασκαλίες.
ΙΙ. ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΒΒΑ ΑΜΜΩΝΑ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ Δ’
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΣΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΝΘΕΗ ΖΩΗ, ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΩΦΕΛΕΙΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΠΡΟΞΕΝΟΥΝ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΠΕΙΡΑΣΜΟΙ, ΧΩΡΙΣ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ Η ΨΥΧΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΟΨΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΟΝ ΘΕΟ
Γνωρίζω πως υποφέρετε, επειδή αντιμετωπίζετε πειρασμούς. Αν, όμως, υπομείνετε γενναία, θα έχετε χαρά. Γιατί, αν δεν αντιμετωπίσετε πειρασμούς, φανερούς ή κρυφούς, δεν θα μπορέσετε να προοδεύσετε πνευματικά. Όλοι οι άγιοι, όταν ζήτησαν να αυξηθεί η πίστη τους (πρβλ. Λουκ. 17:5), βρέθηκαν σε πειρασμούς. Πραγματικά, κάθε φορά που θα λάβει κάποιος θεϊκή ευλογία, οι εχθροί τον βάζουν αμέσως σε πειρασμό, θέλοντας να του στερήσουν την ευλογία που του έδωσε ο Θεός. Γνωρίζουν, βλέπετε, οι δαίμονες πως ή ψυχή, όταν δέχεται ευλογία, προοδεύει, και γι’ αυτό την πολεμούν κρυφά ή φανερά.
Ο Ιακώβ, όταν ευλογήθηκε από τον πατέρα του, αντιμετώπισε αμέσως τον πειρασμό του Ησαύ (βλ. Γεν. 27:1-46). Ο διάβολος ήταν που παρακίνησε την καρδιά του Ησαύ εναντίον του Ιακώβ, θέλοντας να αφανίσει την ευλογία. Δεν κατόρθωσε, όμως, να βλάψει τον δίκαιο. Γιατί έχει γραφεί: «Δεν θ’ αφήσει ο Κύριος να πέσει το ραβδί των αμαρτωλών πάνω στην κληρονομιά των δικαίων» (Ψαλμ. 124:3). Έτσι, ο Ιακώβ όχι μόνο δεν έχασε την ευλογία που έλαβε, αλλά και την πλήθαινε καθημερινά.
Αγωνιστείτε κι εσείς, λοιπόν, να νικήσετε τους πειρασμούς. Γιατί όσοι έλαβαν ευλογίες, οφείλουν αναγκαστικά να αντιμετωπίσουν και πειρασμούς. Και εγώ, ο πνευματικός σας πατέρας, πέρασα με γάλους πειρασμούς, τόσο κρυφούς όσο και φανερούς. Υπέμεινα, όμως, το θέλημα του Θεού με καρτερία και προσευχή, κι εκείνος με έσωσε.
Επειδή, λοιπόν, αγαπητοί, ήρθε και σ ̓ εσάς η ευλογία του Κυρίου, γι’ αυτό ακολούθησαν οι πειρασμοί. Υπομείνετε τους, λοιπόν, ώσπου να τους νικήσετε. Γιατί, αν τους νικήσετε, θα έχετε μεγάλη προκοπή και πρόοδο σ ̓ όλες τις αρετές. Τότε θα σας δοθεί από τον ουρανό μεγάλη αγαλλίαση, που δεν την έχετε γνωρίσει ως τώρα. Και το φάρμακο για να νικήσετε τους πειρασμούς είναι να μην πέσετε σε αμέλεια, αλλά να προσεύχεστε και να ευχαριστείτε μ’ όλη σας την καρδιά τον Θεό, δείχνοντας μακροθυμία στο καθετί. Έτσι, θα σας αφήσουν και θα φύγουν.
Ο Αβραάμ, ο Ιακώβ, ο Ιώβ και άλλοι πολλοί με τους πειρασμούς φάνηκαν τελειότεροι. Γι’ αυτό έχει γραφεί: «Πολλές είναι οι θλίψεις των δικαίων, αλλά απ’ όλες αυτές θα τους λυτρώσει ο Κύριος» (Ψαλμ. 33:20). Ο Ιάκωβος, επίσης, παραγγέλλει: «Βρίσκεται κανένας σας σε θλίψη; Ας προσεύχεται» (πρβλ. Ιακ. 5:13). Βλέπετε πως όλοι οι άγιοι, όταν αντιμετώπισαν πειρασμούς, από τον Θεό ζήτησαν βοήθεια;
Έχει γραφεί ακόμα: «Ο Θεός, που κρατάει τις υποσχέσεις του, δεν θα επιτρέψει σε κανέναν πειρασμό να ξεπεράσει τις δυνάμεις σας» (Α΄ Κορ. 10:13). Για την ευθύτητα, λοιπόν, της καρδιάς σας, θα σας βοηθήσει ο Θεός. Αν δεν σας αγαπούσε, δεν θα άφηνε να σας βρουν πειρασμοί. Γιατί είναι γραμμένο: «Όποιον αγαπά ο Κύριος, τον διαπαιδαγωγεί, και μαστιγώνει καθέναν που παραδέχεται για παιδί του» (Παροιμ. 3:12). Επομένως, οι πειρασμοί παραχωρούνται στους αληθινά πιστούς, ενώ οι απείραστοι είναι νόθοι, που φορούν το ένδυμα της πίστεως, αλλά έχουν αρνηθεί τη δύναμή της (πρβλ. Β΄ Τιμοθ. 3:5)
Ο Αντώνιος μας έλεγε ότι, κανείς δεν θα μπορέσει να μπει στη βασιλεία του Θεού, αν δεν δοκιμαστεί σε πειρασμούς [Του Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου, απόφθεγμα ε΄. Βλ. Π.Β. Πάσχου (επιμ.), Το Γεροντικόν ήτοι Αποφθέγματα Αγίων Γερόντων].
Και ο απόστολος Πέτρος γράφει: «Να αισθάνεστε αγαλλίαση, έστω κι αν χρειαστεί να στενοχωρηθείτε από διάφορους πειρασμούς, προκειμένου να δοκιμαστεί η πίστη σας, η πολυτιμότερη κι από το χρυσάφι, που είναι φθαρτό αλλά δοκιμάζεται κι αυτό με τη φωτιά» (πρβλ. Α΄ Πέτρ. 1:6-7).
Λένε και για τα δένδρα, πως, όταν σαλεύονται από τους ανέμους, ριζώνουν και ψηλώνουν περισσότερο. Το ίδιο συμβαίνει και με τους δίκαιους. Αν, λοιπόν, θέλετε να προκόψετε, να ακούτε τους διδασκάλους σας και σ’ αυτό και σε καθετί άλλο.
Γνωρίζετε ότι στην αρχή του πνευματικού αγώνα το Άγιο Πνεύμα δίνει χαρά, βλέποντας καθαρές τις καρδιές των αγωνιστών. Όμως, μετά την παροχή της χαράς και της γλυκύτητας, φεύγει και τους εγκαταλείπει. Αυτό είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της ενέργειας του. Έτσι κάνει αρχικά σε κάθε ψυχή που αναζητά τον Θεό. Φεύγει και την εγκαταλείπει, για να φανερωθεί αν η ψυχή θα συνεχίσει ή όχι την αναζήτηση.
Μερικοί, όταν φύγει και τους εγκαταλείψει, δοκιμάζουν θλίψη και παραμένουν σ’ αυτή την κατάσταση αδρανείς. Δεν παρακαλούν τον Θεό να τους απαλλάξει από τη θλίψη και να τους ξαναδώσει τη χαρά και τη γλυκύτητα, που δοκίμαζαν προηγουμένως. Έτσι, εξαιτίας της αμέλειας και των θελημάτων τους, αποξενώνονται από τη γλυκύτητα του Θεού και γίνονται σαρκικοί. Ενώ φορούν το μοναχικό σχήμα, δεν πιστεύουν στη δύναμη του. Αυτοί τυφλώθηκαν στη ζωή τους και αγνοούν το έργο του Θεού.
Αν όμως, μολονότι συνηθισμένοι στη χαρά που προηγήθηκε, όταν δοκιμάσουν θλίψη, παρακαλέσουν τον Θεό μ’ όλη τη δύναμη της καρδιάς τους, με ευθύτητα, με δάκρυα, με νηστεία και με απάρνηση όλων των θελημάτων τους, τότε εκείνος θα τους δώσει χαρά μεγαλύτερη από την προηγούμενη και θα τους στηρίξει περισσότερο. Αυτή τη μέθοδο εφαρμόζει το Άγιο Πνεύμα σε κάθε ψυχή που αναζητά τον Θεό.
Όσο, λοιπόν, η ψυχή ακολουθεί το Πνεύμα του Θεού, ανεβαίνοντας από τον άδη (στον ουρανό), τόσο δοκιμάζει πειρασμούς σε κάθε περίσταση. Ξεπερνώντας τους, όμως, γίνεται διορατική και παίρνει άλλη χάρη. Κατά την ανάληψη του ο προφήτης Ηλίας, όταν ανέβηκε στον πρώτο ουρανό, θαύμασε το φως του. Όταν, όμως, ανέβηκε στον δεύτερο, θαύμασε τόσο πολύ, που είπε: «Νόμισα ότι το φως του πρώτου ουρανού ήταν σκοτάδι». Το ίδιο είπε και για τον καθέναν από τους άλλους ουρανούς. Έτσι προκόβουν και προχωρούν οι ψυχές των τέλειων δικαίων, ώσπου να φτάσουν στον ουρανό των ουρανών.
Σας τα γράφω αυτά, αγαπητοί, για να στηριχθείτε και να μάθετε πως οι πειρασμοί πέφτουν πάνω στους πιστούς όχι για να τους ζημιώσουν, αλλά για να τους ωφελήσουν. Η ψυχή δεν μπορεί ν’ ανέβει στον τόπο του Πλάστη της, χωρίς ν’ αντιμετωπίσει πειρασμούς.
Αν θέλετε ν’ αποκτήσετε χάρισμα πνευματικό, παραδοθείτε σε μόχθους σωματικούς και ψυχικούς. Επίσης, υψώνετε τον νου σας νύχτα και μέρα στον ουρανό, ζητώντας μ’ όλη σας την καρδιά το πύρινο Πνεύμα. Κι Αυτό θα σας δοθεί. Προσέχετε, όμως, μήπως εισχωρήσουν στην καρδιά σας λογισμοί αμφιβολίας, και πείτε: “Ποιος μπορεί να δεχθεί μέσα του το Πνεύμα;”. Μην αφήσετε να σας κυριέψουν τέτοιοι λογισμοί. Ζητήστε το με ειλικρίνεια και θα Το λάβετε. Κι εγώ, ο πατέρας σας, προσεύχομαι, για να το λάβετε.
Σ’ όλες τις γενιές το παίρνει όποιος καλλιεργεί την ψυχή του. Το Πνεύμα κατοικεί σ ̓ εκείνους που έχουν ευθύτητα στην καρδιά. Πιστεύω ότι κατοικεί και σ’ εσάς. Γιατί κι εσείς με καρδιακή ευθύτητα ζητάτε τον Θεό.
Όταν δεχθείτε το Άγιο Πνεύμα, αυτό θα σας αποκαλύψει τα μυστήρια του ουρανού. Θα σας αποκαλύψει πολλά, που δεν μπορώ να τα γράψω στο χαρτί. Τότε δεν θα φοβάστε τίποτα. Χαρά ουράνια θα σας κυριέψει. Και ενώ ακόμα θα είστε στη γη, θα ζείτε σαν να έχετε μεταφερθεί στη βασιλεία των ουρανών. Δεν θα έχετε τότε ανάγκη να προσευχηθείτε για τον εαυτό σας, αλλά για τους άλλους.
Δόξα στον πανάγαθο Θεό, που αξιώνει τους γνήσιους δούλους του να γνωρίσουν τέτοια μυστήρια. Σ’ Αυτόν πρέπει δόξα αιώνια. Αμήν.
Απόσπασμα από το βιβλίο: Αββάς Αμμωνάς. Διηγήσεις – Επιστολές – Διδασκαλίες. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 2015. Έκδοση έκτη, αναθεωρημένη.
Ελληνική Πατρολογία 