ΒΙΒΛΟΣ ΨΥΧΩΦΕΛΕΣΤΑΤΗ
ΠΕΡΙΕΧΟΥΣΑ ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ, ΔΙΑΦΟΡΟΙΣ ΥΠΟΘΕΣΕΣΙΝ ΑΝΗΚΟΥΣΑΙΣ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣΑ ΜΕΝ ΠΑΡΑ ΤΩΝ ΟΣΙΩΝ ΚΑΙ ΘΕΟΦΟΡΩΝ
ΠΑΤΕΡΩΝ ΗMΩΝ
ΒΑΡΣΑΝΟΥΦΙΟΥ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΟΥ
Ἐπιμελής δέ διορθωθεῖσα καί τῇ τῶν ὁσίων βιογραφία,
καί πλατυτάτῳ πίνακι πλουτισθεῖσα
αρά του ἐν μοναχοῖς ἐλαχίστου
Νικοδήμου του Ἁγιορείτου
ΤΟΜΟΣ Α΄
(1-218)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
α ́. ‘Ο μοναχισμός στήν Παλαιστίνη κατά τούς χρόνους πού ἔζησαν οἱ ὅσιοι Πατέρες μας Βαρσανούφιος καί ̓Ιωάννης.
β ́. Βαρσανούφιος ὁ Μέγας. Πηγές. Βίος καί πολιτεία.
γ ́. Ἅγιος Ἰωάννης ὁ προφήτης, ὁ ἄλλος Γέροντας. Πηγές. Βίος καί πολιτεία.
δ ́. Ἡ διδασκαλία τῶν ὁσίων Βαρσανουφίου καί ̓Ιωάννου.
ε ́. Ἡ συλλογή τῶν Ἀποκρίσεων.
ζ ́. Χειρόγραφα.
η ́. Ἐκδόσεις.
θ ́. Μεταφράσεις.
ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
1. Μερική διήγησις περί τοῦ βίου τῶν Ὁσίων.
2. Περί τοῦ μεγάλου Γέροντος Βαρσανουφίου.
3. Περί τοῦ ὁσίου Ιωάννου τοῦ προφήτου, τοῦ ἄλλου Γέροντος.
4. Ποῖοι ἦσαν οἱ Ἅγιοι, Βαρσανούφιος καί ̓Ιωάννης.
5. Περί τῆς Ψυχωφελεστάτης Βίβλου τῶν Ὁσίων.
6. Τά χειρόγραφα καί ἡ α ́ έκδοση τῆς Βίβλου Βαρσανουφίου καί Ιωάννου.
ΕΙΔΗΣΙΣ ΑΝΩΝΥΜΟΥ.
ΚΕΙΜΕΝΟ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ – ΣΧΟΛΙΑ
(Τα κυριώτερα θέματα ἑκάστης Αποκρίσεως)
Εκδόσεις Ετοιμασία, Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου, Καρέας
Α΄. Αποκρίσεις πρός τόν ἀββά Ιωάννη τῆς Μηρωσάβης.
1. ̔Ο ἀββάς Ἰωάννης τῆς Μηρωσάβης στο Κοινόβιο τοῦ ἀββᾶ Σερίδου.
2. Θλίψεις καί ἀρρώστιες. Εὐχαριστία, κατάπαυση Θεοῦ.
3. Συντυχία.
4. ‘Αγιογραφικές συστάσεις γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν πειρασμῶν.
5. ̔Ομόψυχοι ἀδελφοί.
6. Ἡ ζωή τῆς ἡσυχίας ἀπαιτεῖ πλήρη ἀποταγή.
7. Στήν ἔρημο γιά συλλογή έργοχείρου. Η συνέργεια τοῦ Θεοῦ.
8. Ἡ μή εὕρεση εργοχείρου παραχωρήθηκε πρός δοκιμή. Περί ἡσυχίας.
9. Παραίνεση γιά τήν καταβολή σωματικῶν κόπων. Η προκείμενη ἡσυχαστική ζωή.
10. Κόποι. Ταπείνωση. Κατάπαυση Θεοῦ.
11. Ἡ μελέτη τῶν Ἐπιστολῶν στηρίζει τήν καρδιά.
12. Ἔλεγχος, ἐπιτίμηση, παράκληση.
13. Περί ἀκηδίας, πειρασμῶν, ὑπομονῆς, μακροθυμίας.
14. Ο ἀγῶνας τοῦ Μεγάλου Γέροντα γιά νά ἀπαλλαγεῖ ὁ ἀββάς Ἰωάννης τῆς Μηρωσάβης ἀπό τόν παλαιό ἄνθρωπο.
15. Ποιμαντική προτροπή ἀπαλλαγῆς ἀπό τήν ἀθυμία καί τούς πειρασμούς.
16. Περί ματαιότητος, μακροθυμίας, λογισμῶν, ἀμεριμνίας καί ἡσυχίας.
17. Τί βιώνει «ὁ ἔχων ἑαυτόν ἁμαρτωλόν». Περί κατακρίσεως, προαιρέσεως, τελείας ἀγάπης.
18. Περί τῆς θερμότητας καί τῆς ψυχρότητας τῆς καρδιᾶς.
19. Περί μακροθυμίας.
20. Ἡ ἐξουσία «τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καί σκορπίων» σε ποιούς δίδεται. Περί πραότητας καί ἀγάπης.
21. Το Κοινόβιο χῶρος δοκιμασίας καί τελειώσεως. Περί ἀγάπης πρός τούς πειράζοντες. Διάκριση λογισμῶν.
22. Πατρικές εὐχές μέ ἁγιογραφικό περιεχόμενο γιά τήν κάθαρση τῆς καρδιᾶς καί τήν τέλεια ἡσυχία.
23. Ἡ ὑπομονή στίς θλίψεις ὁδηγεῖ στή σωτηρία. Νόμος καί Χάρις. Διάκριση.
24. Προτροπή ἀπαλλαγῆς ἀπό τό θυμό καί τήν ὀργή.
25. Διάκριση στό θέμα ἐπιβολῆς κανόνα – ἐπιτιμήσεως.
26. «Ἐάν μή γένηται ὡς ψιχίον ὁ ἄνθρωπος, οἰκῆσαι μετά τῶν ἀνθρώπων οὐ δύναται».
27. «Καθώς οὐκ ἐπιλανθάνεται ὁ Θεός ἡμῶν τοῦ ἐλεῆσαι τόν κόσμον, οὐδέ ἐγώ τῆς ἀγάπης σου».
28. Διακριτική τοποθέτηση στό θέμα «ὁρίζειν κανόνα εἰς ἑαυτόν».
29. Ἡ ἀνάπαυση καί κάθε ἀγαθό προέρχεται ἀπό τήν πίστη.
30. «Ο ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται».
31. Οἱ θλίψεις ὡς μέσον καθάρσεως. Περί ὑπομονῆς.
32. Ἡσυχαστικά θέματα. Ἡσυχασμός με βάση την ταπείνωση, τήν ἀγάπη, τόν φόβο Θεοῦ.
33. Ἡ ἀδιάλλειπτη νήψη ἐφόδιο τοῦ ἡσυχαστοῦ.
34. Ἡ ἀπιστία εἶναι φαρισαϊκή αἵρεση.
35. «Μή ἀναγκάσης τήν προαίρεσιν, ἀλλ ̓ ἐπ ̓ ἐλπίδι σπεῖρον».
36. Περί λογισμοῦ τῆς ἐσχάτης ὥρας καί σιωπῆς.
37. Νήψη, ἐπαγρύπνηση, ἀμεριμνία, ἀπομάκρυνση ἀπό τά γήινα, τέλεια νέκρωση.
38. Περί ἀμεριμνίας, νεκρώσεως, συντυχίας.
39. Ἀντιμετώπιση τῶν πειρασμῶν.
40. Ἡ τήρηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ.
41. Ἡ προστασία τῆς Μονῆς ὑπό τοῦ Κυρίου.
42. Ἡ φροντίδα καί ἡ μέριμνα τοῦ Θεοῦ.
43. ̔Η ἀνάθεση τῶν πάντων στόν Θεό.
44. Ο πειρασμός τῆς ἔπαρσης. Θεραπεία παντός πειρασμοῦ ἡ προσευχή. Περί νήψεως.
45. Περί ἐγρηγόρσεως στήν περίοδο τῶν πειρασμῶν, ἐλπίδας στόν Θεό, νήψεως καί εὐχαριστίας.
46. Τά αἴτια τῶν φαύλων καί αἰσχρῶν ὀνείρων.
47. «Θέλεις λυτρωθῆναι ἀπό τῶν θλίψεων καί μή κοπιᾶν εἰς αὐτάς; Προσδόκα χείρονα καί ἀναπαύη».
48. «Κλαῦσον, πένθησον, ἀνάβηθι εἰς τόν σταυρόν, μή ζητήσης ψηφισθῆναι».
49. Προτροπή γιά τήν ἀπέκδυση τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου καί τήν τέλεια ἀφιέρωση στόν Θεό.
50. Περί συντυχίας κατά τή Μεγάλη ̔Εβδομάδα.
51. Περί συντυχίας καί ἀμεριμνίας.
52. «Ἄν θέλῃς ἀναπαῆναι κατά πάντα, γενοῦ νεκρός ἀπό παντός ἀνθρώπου καί ἀναπαύῃ».
53. Περί τοῦ πνευματικοῦ θερισμοῦ.
54. Ἡ ἀληθινή νέκρωση.
Β΄. Ἀποκρίσεις πρός τούς Γέροντες ̓Αβραάμ, Παῦλο καί Θεόδωρο.
55. Διευκρίνηση τοῦ Μεγάλου Γέροντα γιατί δέν δέχεται συντυχίες. Περί ταπεινώσεως καί ὑπομονῆς.
56. Νά ἐνεργεῖς κατά τή δύναμή σου.
57. «Μακάριος ὁ ὑπομένων πειρασμόν ὅτι δόκιμος γίνεται»
58. Αἴτηση ἀδελφοῦ γιά ἐνίσχυση σε θέματα τῆς πίστεως.
59. «Οὐ δύνασαι ἐρευνᾶν τά περί πίστεως».
60. Διάκριση λογισμῶν καί περί ἀπαρνήσεως τοῦ ἑαυτοῦ μας.
61. Περί ἀποφυγῆς τῆς ἐπάρσεως. Περί πένθους, εἰρήνης, ὑπομονῆς καί ἀγαθῶν ἔργων.
62. Οἱ ταπεινοί λαμβάνουν χάρη. Περί ὑποταγῆς.
63. Ποιός ἔδωσε στόν διάβολο τήν ἀρχή καί τήν ἐξουσία.
64. ̔Η ἀνάθεση τῶν συγγενῶν τοῦ ἡσυχαστοῦ στόν Θεό.
65. Ἡ ὀδύνη τοῦ ἀποχωρισμοῦ ἀπό τούς συγγενεῖς.
66. «Ἄφες τούς νεκρούς θάψαι τούς ἑαυτῶν νεκρούς».
67. Ὅποιος ἔχει πίστη δέν φοβᾶται.
68. Περί ἐγρηγόρσεως καί ἀποφυγῆς τῆς ἀκηδίας.
Γ΄. Ἀποκρίσεις πρός ἡσυχαστές πατέρες.
69. Ἡ εἴσοδος καί ἡ ἔξοδος τοῦ λογισμοῦ. Ἡ φιλοσυγγένεια.
70. Περί προσευχῆς ὑπέρ ἀδελφοῦ.
71. Πῶς πρέπει να προσευχόμαστε.
72. Εὐλογία ἄρτου ἀπό τόν Μεγάλο Γέροντα πρός ἀδελφό καί περί ἀπαθείας.
73. Κελλί – Κοιμητήριο.
74. ̔Η ἀσκητική προσευχή.
75. Περί ὕπνου, ἀγρυπνίας καί ἱματίων.
76. Περί ἀγρυπνίας.
77. Οἱ μολυσμοί καθαρίζονται μέ δάκρυα.
78. Περί ἀκηδίας, χαυνότητας, ἀμέλειας καί φιλοσωματίας.
79. Ἡ ταπεινοφροσύνη καί ἡ τέλεια προσευχή.
80. Εὐχές καί προσευχές τοῦ Μεγάλου Γέροντα ὑπέρ ἀδελφοῦ ἡσυχαστοῦ.
81. Τό μέτρο τῆς ἐγκράτειας.
82. Περί τοῦ μέτρου τῆς τροφῆς καί τοῦ ποτοῦ.
83. Πῶς μπορεῖ νά γνωρίζει κανείς πόσο τοῦ χρειάζεται νά φάει ἤ νά πιεῖ.
84. Διάκριση καί στήν ἐγκράτεια.
85. Πρέπει ὁ κανόνας τῆς ἐγκράτειας νά εἶναι ὁ ἴδιος γιά ὅλους;
86. Τροφή «κατ ̓ ἐπιθυμίαν καί καθ’ ἔξιν».
87. Περί γαστριμαργίας.
88. Τά σημεῖα τῆς γαστριμαργίας.
89. Ἡ σαρκική κίνηση.
90. Περί λογισμῶν καί προσευχῆς.
91. Η τήρηση τῆς καθαρότητας τῆς καρδιᾶς καί ἡ ἀντίσταση στούς λογισμούς τῆς πορνείας.
92. Τά αἴτια τοῦ ἄμετρου ὕπνου γιά τόν ἡσυχαστή.
93. Σαρκικός πόλεμος «ἀπό ἐπάρσεως καί ἀπό ἡδονῶν».
94. Περί τοῦ ἄν πρέπει νά κοινωνεῖ «ὁ ἐνυπνιασθείς».
95. Περί σαρκικῶν πειρασμῶν καί γονυκλισίας κατά τήν περίοδο τῆς Πεντηκοστῆς.
96. Σε ολιγοτροφία φτάνει ἐκεῖνος πού αἰχμαλωτίζεται ἀπό τήν πνευματική τροφή.
97. Τί σημαίνει «ἐκολλήθη τό ὀστοῦν μου τῇ σαρκί μου».
98. Διάκριση φυσικῆς ἀσθένειας καί ἀσθένειας ἀπό δαιμόνων.
99. Η ἐξομολόγηση τοῦ ἐνυπνιασμού.
100. Τί σημαίνει ἡ παραμονή τοῦ μοναχοῦ στό κελλί του.
101. Παρέχει ἡ μελέτη «καθαρά προσευχή»;
102. Πῶς γίνεται τό νόημα «θηριάλωτον».
103. Ἀντιμετώπιση τῶν μεθοδιῶν τοῦ διαβόλου.
104. Περί κατακρίσεως.
105. Περί ἀπιστίας, δειλίας καί σταυροῦ.
106. Περί τῶν αἰσθητῶν καί νοητῶν ληστῶν.
107. ̔Η ἀντιμετώπιση τῶν αἰσθητῶν καί νοητῶν ληστῶν.
108. Πῶς φθάνει κανείς στήν τέλεια ἡσυχία.
110. «Δέσποτα, ἤ συνεισένεγκέ μοι τά τέκνα μου εἰς τήν Βασιλείαν σου, ἤ καμέ ἐξάλειψον ἐκ της βίβλου σου».
109. Η πορεία πρός τήν τελειότητα γίνεται διά μέσου τῆς ὑπομονῆς καί τῶν πολλῶν θλίψεων.
111. Ἡ πνευματική ἐγρήγορση οδηγεί στήν κατά Θεό προκοπή.
112. «Συνεισένεγκε μικρόν κόπον, ἵνα εὕρης τό μέγα ἔλεος».
113. «Ἄνθρωπος γέγονεν ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ διά σέ, γενοῦ καί σύ δι ̓ αὐτόν θεός».
114. Δωρεάν μᾶς σώζει ὁ Θεός δι ̓ εὐχῶν τῶν ̔Αγίων.
115. Τό ἐσωτερικό θυσιαστήριο τοῦ ἀνθρώπου.
116. Περί πειρασμῶν.
117. Ο μισθός τῆς νουθεσίας.
118. ̓́Αν ἡ δόξα ὑπερβαίνει τά ἔργα μας.
119. Νά ἐπιδιώκουμε τίς ὠφέλιμες συντυχίες.
120. Εὐχές τοῦ Μεγάλου Γέροντα πρός μίμηση τῆς ζωῆς τῶν ̔Αγίων.
121. Η τέλεια ἡσυχία ἀνήκει στά πνευματικά χαρίσματα.
122. Εὐχές τοῦ Μεγάλου Γέροντα γιά νά ἐννοήσει ὁ ἀδελφός ὅλη τήν πορεία τῆς προσωπικῆς σωτηρίας του.
123. Εὐλογία πνευματική καί ἁγιασμός τοῦ κουκουλίου καί τοῦ ἀνάλαβου.
124. Περί έκκοπῆς θελήματος.
125. Ὅποιος ζεῖ ἁπλά, ζεῖ καί λειτουργεῖ τήν ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στόν Θεό.
126. Προσευχή ἤ μελέτη τῆς ἁγίας Γραφῆς;
127. Περί τῆς παρεμβολῆς στήν ψαλμωδία τοῦ Πάτερ ἡμῶν.
128. Περί τῆς μνημονεύσεως τῶν ἀρχόντων κλπ. κατά τή διάρκεια τῆς προσευχῆς.
129. Η στράτευση τῶν τέκνων τοῦ ̓Αββᾶ σέ ἔνδοξες στρατιές. Περί τοῦ ἀββᾶ ̓Ιωάννου.
130. Η διά βίου ἀσθένεια ὠφελεῖ στήν ὑπομονή καί στήν εὐχαριστία. Περί παθῶν, ἀργολογίας, συντυχίας καί χαυνότητας τοῦ σώματος.
131. Περί τοῦ ἰδίου θελήματος.
132. Περί τοῦ καλοῦ καί κακοῦ θελήματος.
133. «Οὐ καλόν τό ἀναπαῆναι ἐν πᾶσι».
134. Αἴτηση ἀπαλλαγῆς ἀπό διάφορους λογισμούς.
135. ̔Η ἀπελευθέρωση ἀπό τους κακούς λογισμούς γίνεται μέ τόν προσωπικό ἀγῶνα καί τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ.
136. Τά ἁρμόζοντα στήν ψυχή ἀγαθά.
137. Πῶς ἀξιώνεται κανείς νά ἀποκτήσει καθαρή πνευματική ζωή.
138. Περί συντυχίας μέ ἀδελφό.
139. «Πῶς δεῖ ἄρξασθαι τῆς ἡσυχίας».
140. «Οὐκ ἀπαιτεῖ ὁ Θεός παρά τοῦ ἀσθενοῦντος λειτουργίαν σωματικήν ἀλλά πνευματικήν, τοῦτ ̓ ἔστι τήν εὐχήν».
141. Περί τῆς παροχῆς βοηθείας σε χήρα πού ἀδικήθηκε.
Δ ́. Ἀποκρίσεις πρός δύο ἄρρωστους ἀδελφούς τοῦ Κοινοβίου.
142. Περί ταπεινώσεως, εὐχαριστίας, ὑπακοῆς καί αὐτομεμψίας.
143. «Ρῖψον τήν ἀδυναμίαν σου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ».
144. ̔Ο ἄνθρωπος πρέπει νά γρηγορεῖ μέχρις ἐσχάτης ἀναπνοῆς.
145. Περί θανάτου καί ἀφέσεως ἁμαρτιῶν.
146. Παράθεση τοῦ ἀδελφοῦ στό Θεό.
147. Διαβεβαίωση ὅτι συγχωρήθηκαν στόν ἀδελφό ὅλες οἱ ἁμαρτίες.
148. Η προηγούμενη ἀπόκριση ἀναφερόταν στό θάνατο τοῦ ἀδελφοῦ.
149. Ο θάνατος τοῦ ἀδελφοῦ εἶναι μετάβαση ἀπό τό θάνατο στή ζωή.
150. Διαβεβαίωση ὅτι ὁ Θεός ἔδωσε στόν ἀδελφό τό μέγα ἔλεος.
Ε΄. ̓Αποκρίσεις πρός τόν ἀββά Εὐθύμιο.
151. Αἰτήση πρός τόν Μεγάλο Γέροντα γιά θεϊκή ἀρωγή.
152. Η πίστη στόν μεγάλο ‘Ιατρό θά δώσει το φωτισμό καί τή θεραπεία ὅλων τῶν ψυχικῶν παθῶν.
153. Περί τῶν ρυπαρῶν λογισμῶν καί περί τῆς ἀναστάσεως.
154. Περί τοῦ αὐτεξουσίου καί περί ἀναστάσεως.
155. Περί ἀποστολῆς φαρμάκων θεραπείας.
156. Σέ τί συνίσταται ἡ θεραπεία τῶν παθῶν. ̔Ερμηνεία τῶν «νοητῶν ὀρέων». 157. Η δύναμη τοῦ «ἀφθάρτου Σκώληκος» καί τοῦ σινάπεως.
158. Τό ἔργο τοῦ «ἐπουρανίου Σκώληκος».
159. Περί ἀσκητικῆς δίαιτας καί τῶν τρικυμιῶν τῆς παρούσας ζωῆς.
160. Περί τοῦ φθόνου τῶν ἐχθρῶν καί δίαιτας ἀσκητικῆς.
161. «Δι ̓ ἔργα οὖν τίποτε οὐ προσδοκῶ, διά δέ φιλανθρωπίαν αὐτοῦ, ἐλπίζω ὅτι σώζομαι».
162. ̔Η ἀποκοπή τοῦ ἰδίου θελήματος παροξύνει τό φθόνο τοῦ διαβόλου.
163. «Πῶς δύναται ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος ζητῆσαι τόν Κύριον διά παντός». 164. ‘Η ὁδός τῆς ζωῆς.
165. Τά κεφάλαια τῆς συνυπάρξεως μέ τούς συνανθρώπους.
166. Εὐχαριστία γιά τήν λύτρωση ἀπό τον πειρασμό τῆς δυσπιστίας.
167. Ο Θεός ἐνοικεῖ μέσα στούς καθαρούς.
ΣΤ΄. Ἀποκρίσεις πρός τόν ἄρρωστο Γέροντα Ἀνδρέα.
168. Περί τελείας παραδόσεως στό Θεό καί ἀφέσεως ἁμαρτιῶν.
169. «Βαστάζω σου τό ἥμισυ τῶν ἁμαρτιῶν».
170. «Δεῖ τούς θέλοντας ἀρέσαι τῷ Θεῷ διελθεῖν δι ̓ ὀλίγων θλίψεων».
171. «Ὅλην τήν μέριμνάν σου ἐπίρριψον ἐπί τόν Θεόν».
172. Περί ὑπομονῆς καί εὐχαριστίας.
173. Περί ἀπογνώσεως, ἐμπιστοσύνης στόν Θεό, νηστείας, εὐχαριστίας, ἀπεκδύσεως τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου καί τῆς χαρᾶς τῶν ̔Αγίων.
174. Νηστεία καί ἀσθένεια.
175. Η συγκατάβαση πρός τό σῶμα.
176. Ἀσθένεια καί εὐχαριστία.
177. Ἀσθένεια πρός δοκιμήν.
178. Περί εὐχαριστίας γιά τή θεραπεία τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς.
179. Περί συντριβῆς τοῦ σώματος ἐκ τῶν δαιμόνων.
180. Περί ἀπιστίας.
181. Πῶς πρέπει νά διέρχεται τήν ἡμέρα του ὁ ἡσυχαστής.
182. Τό «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι» σέ ποῖα μέτρα ἀνήκει.
183. «Οὐδείς ἱκανός εἰπεῖν πῶς ἐπιποθεῖ (ὁ Κύριος) ἐλεῆσαι τό γένος τῶν ἀνθρώπων».
184. Ἑρμηνεία του: «Ἤρξατο ὁ Πατήρ ἡμῶν ποιῆσαι τό ἔλεος μετά σοῦ».
185. «Οἶδα ἄνθρωπον… ἐν τῷ εὐλογημένῳ τούτῳ τόπῳ ὅτι νεκρούς δύναται
ἐγείρειν...».
186. «Ο θέλων οὖν εὑρεῖν μέγα ἔλεος διά ταπεινότητος καί πραότητος καί
ὑπομονῆς εὑρίσκει αὐτό».
187. Η τάξη τοῦ ἀρχαρίου.
188. Η «φοβερά εἰρήνη» τοῦ Θεοῦ. Τά τεχνάσματα τοῦ διαβόλου.
189. Περί κατακρίσεως.
190. Ποιά εἶναι ἡ κατά Θεόν νουθεσία καί συντυχία.
191. «’Αφῆκε σε θλιβῆναι μικρόν, ἵνα εὕρῃς ἐκεῖ τό ἔλεος παρ ̓ Αὐτοῦ».
192. Οἱ πειρασμοί ἐπέρχονται κατά παραχώρηση Θεοῦ. Περί ἀγάπης τῶν ἐχθρῶν, ταπεινώσεως καί ὑπομονῆς.
193. Οἱ δυνατοί πρέπει νά βαστάζουν τά βάρη τῶν ἀδυνάτων.
194. «Γενοῦ ἕτοιμος εἰς πειρασμούς καί θλίψεις».
195. Τί εἶναι ταπείνωση.
196. Ο ταπεινός δέν ἔχει μάτια νά δεῖ τά ἀλλότρια πάθη.
197. Η σωτηρία μας ὀφείλεται στήν πάντεχνη σοφία τοῦ Θεοῦ.
198. Εὐχές γιά πνευματική καρποφορία.
199. Η εἴσοδος καί ἡ ἔξοδος τοῦ πειρασμοῦ.
200. Οἱ πειρασμοί δοκιμάζουν τόν ἄνθρωπο, τόν καθαίρουν, τόν ἀναδεικνύουν υἱό τῆς Βασιλείας.
201. «Συνυπομείνωμεν μετά τοῦ Σωτῆρος καί τῶν ̔Αγίων, διά νά εὕρωμεν παρρησίαν». Ἀπόκριση τοῦ ἴδιου, τοῦ μεγάλου Γέροντα, πρός τόν ἴδιο (ἀδελφό), τότε πού ἐκεῖνος (ὁ ἀδελφός) ἔπεσε σέ πολλή λύπη καί ἀθυμία.
202. Περί ἀφέσεως ἁμαρτιῶν.
203. Η παιδεία τῆς θλίψης καί τῆς ἀρρώστιας.
204. «Εὐδόκησε ἵνα ἀδελφούς ἡμᾶς ἑαυτῷ ποιήσῃ».
205. Περί ἀβροχίας καί χρόνιας σιωπῆς τοῦ Μεγάλου Γέροντα.
206. «Φύλαξαι τοῦ μεῖναι παρά σοι τήν Χάριν».
207. Τά ἔργα τοῦ πραγματικοῦ μοναχοῦ.
208. Η πνευματική πατρότητα τοῦ Μεγάλου Γέροντα.
209. «Δι ̓ ὑπομονῆς καί εὐχαριστίας ὄψει τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ».
210. Περί ἀφέσεως ἁμαρτιῶν, ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, ὑπομονῆς καί εὐχαριστίας.
211. Περί ἐγέρσεως τοῦ νοητοῦ Λαζάρου.
212. Η παράθεση τῶν ἀδελφῶν στόν Θεό ὑπό τοῦ Μεγάλου Γέροντος
213. Οἱ πειρασμοί αὐξάνουν τήν ἀρετή τῶν δικαίων.
214. Τά εἰσερχόμενα καί τά ἐξερχόμενα.
215. Τά χαρίσματα δίδονται πολυμερῶς καί πολυτρόπως ὑπό τοῦ ̔Αγ. Πνεύματος.
216. «Μάθε οὖν πῶς ἀναπαύεται ὁ ἀδελφός καί οὕτω ποίησον».
217. Τό συμπάσχειν ὑπέρ τοῦ ἀδελφοῦ.
218. «’Αλλήλων τά βάρη βαστάζετε».
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ
ΤΟΜΟΣ Β΄
(219-533)
240. Συγχώρηση αμαρτιών και λογισμοί πορνείας.
255. Μην ενδώσεις, αδελφέ, ούτε να αφήσεις τον εαυτό σου να πέσει σε απόγνωση, διότι αυτή είναι η μεγάλη χαρά του διαβόλου.
256. Ο πόλεμος κατά της πορνείας.
258. Περί λογισμών ακηδίας, πορνείας και δειλίας.
261. Πως λυτρώνεται κανείς από το σαρκικό πάθος και την κενοδοξία.
414. Οι οπτασίες των αμαρτωλών προέρχονται από τους δαίμονες.
415. Οι θεϊκές οπτασίες γίνονται μόνο στους Αγίους.
416. Ο διάβολος μας πλανά με τα όνειρα.
417. Ο άγιος Σταυρός στο όνειρο.
418. Αν ένα όνειρο εμφανισθεί τρείς φορές είναι αληθινό;
ΤΟΜΟΣ Γ΄
(534-841)
608. Περί καταλαλιάς του πλησίον.
609. Τι σημαίνει το «μετά στρεβλού διαστρέψεις».
610. Τι σημαίνει το «γίνεσθε φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστεραί».
611. Το κακό κατά προαίρεση και παρά προαίρεση.
612. Ποιο είναι το νόημα του χωρίου: «Πέντε γαρ άνδρας έσχες και νυν ον έχεις ουκ έστι σου ανήρ».
613. Παραίνεση προς αρχάριο ασθενή.
614. Νουθεσίες προς αδελφό ο οποίος αρνιόταν να ζητήσει συγχώρηση. Περί ταπεινώσεως, υπακοής, εκκοπής θελήματος.
615. Αν πρέπει να τηρεί κανείς τον όρκο που κάνει την ώρα του θυμού του,
616. Αν χρειάζεται και τις προσευχές των αγίων εκείνος που μετανοεί.
(ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)
Ελληνική Πατρολογία 