Μπορείτε να διαβάσετε και τα υπόλοιπα κεφάλαια εδώ: Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα.
Μπορείτε να διαβάσετε ή να αποθηκεύσετε (download) τo κείμενο της ομιλίας (σε μορφή .pdf) εδώ: Εις την παρουσίαν του Κυρίου (Ι), (ΙΙ), (ΙΙΙ).
Εις την Παρουσίαν του Κυρίου (Ι)
Όποιος έχει κατάνυξη και δάκρυα στις προσευχές, ας παρακαλέσει τον Κύριο, για να ξεφύγει από τη μεγάλη θλίψη (πρβλ. Ματθ. 24, 21) που πρόκειται να έρθει επάνω στη γη, ώστε να μη δει εντελώς, ούτε το ίδιο το θηρίο και ούτε επίσης να ακούσει τα φοβερά πράγματα που θα συμβαίνουν στους διάφορους τόπους: σεισμοί, πείνες και διάφοροι θάνατοι επάνω στη γη.
Είναι γνώρισμα νεανικής ψυχής, που έχει τη δύναμη δηλαδή να διατηρήσει τη ζωή της ανάμεσα στα σκάνδαλα· διό τι αν κάποιος άνθρωπος βρεθεί να δείξει λίγη αδιαφορία, εύκολα πολιορκείται και αιχμαλωτίζεται από τα θαύματα του πονηρού και δόλιου Δράκοντα. Ένας τέτοιος άνθρωπος παρουσιάζεται ασυγχώρητος στην κρίση· διότι με τα ίδια του τα μάτια πίστευσε θεληματικά στον τύραννο.
Χρειαζόμαστε, αγαπητοί, πολλές προσευχές και πολλά δάκρυα, για να βρεθεί κάποιος από μας σταθερός στους πειρασμούς. Θα γίνονται πολλές φανταστικές τερατουργίες από το θηρίο· επειδή δηλαδή είναι θεομάχος, θέλει να απολεσθούν όλοι.
Ακούστε, φιλόχριστοι αδελφοί μου, τι έκανε στον Ισραήλ, στην έρημο, όταν έβγαινε από την Αίγυπτο· πως μηχανεύθηκε ο άθλιος και αχρειότατος να διαπράξουν όλοι τη φοβερή αμαρτία· υπαγόρευσε με δόλο στον Βαλαάμ να δώσει στον Βαλάκ, τον βασιλιά της Μαδιάμ, την πονηρή συμβουλή, ώστε να τοποθετήσει τις γυναίκες της πόλης στις σκηνές και να παρασύρει το λαό σε πορνεία και θυσία (Αριθ. 25, 1-2), για να τους καταστρέψει ο Θεός ως ασεβείς όλους μαζί, όταν όλοι θα πορνεύσουν με τις γυναίκες σαν άλογα ζώα.
Και τοποθέτησε τις γυναίκες αδιάντροπα, σε κοινή χρήση, και τραπέζια γεμάτα σπονδές και θυσίες μπροστά στις πόρτες, σύροντας όλους στο θάνατο, ώστε όποιος θελήσει να πορνεύσει μ’ εκείνες τις αχρείες, πρώτα να κάνει σπονδή και έπειτα να μπει στη σκηνή· διότι οι γυναίκες δεν έπαιρναν αμοιβή από το λαό, αλλά υποχρέωναν όλους αυτούς, που έρχονταν σ’ αυτές, να κάνουν θυσία. Και όρισε για τους άρχοντες τις θυγατέρες των αρχόντων, επίσης και για τους πλούσιους τις θυγατέρες των πλουσίων, τις περισσότερες όμως γυναίκες που ανήκαν στο φτωχό κόσμο τις όρισε για το λαό, θέλοντας να τους συλλάβει όλους μαζί στα δίχτυα του θανάτου, ώστε ούτε ο πλούσιος να αποστρέφεται τη φτωχή, ούτε ο άρχοντας τη θυγατέρα του απλού ανθρώπου, που του έτυχε.
Είδες πράξη ασέβειας, είδες πονηρή επινόηση; Είδες με ποιο τρόπο έσκαψε τους λάκκους για όλους, για να τους θανατώσει; Είδε ποτέ κανείς από σας τέτοια αδιάντροπη πράξη; Να κρατά δηλαδή η πορνεία τη δίκοπη μάχαιρα; Διότι με δύο φοβερούς θανάτους εξολόθρευαν οι γυναίκες εκείνους που έμπαιναν στη σκηνή τους: με το θάνατο της θυσίας και με το θάνατο της πορνείας. Και αυτόν ακριβώς τον τρόπο τον μεταχειρίζεται ο τύραννος, για να βαστάζουν όλοι τη σφραγίδα του θηρίου, όταν θα έρθει να εξαπατήσει όλο τον κόσμο με θαύματα, στον καιρό του, τότε που θα συμπληρωθούν οι καιροί, και στη συνέχεια έτσι να αγοράσουν τις τροφές και κάθε εμπόρευμα (Αποκ. 13, 26) και θα τοποθετήσει μάλιστα κυβερνήτες για να εκτελούν το πρόσταγμα του.
Προσέχετε, αδελφοί, την αλαζονεία του θηρίου και τα πονηρά τεχνάσματα, διότι αρχίζει από την κοιλιά· ώστε όταν κάποιος βρεθεί σε δυσκολία, στερούμενος την τροφή, να αναγκασθεί να δεχθεί τη σφραγίδα εκείνου. Και δίνει ο αχρείος τη σφραγίδα του, όχι όπου τύχει, σε κάθε μέλος του σώματος, για να μη δυσκολεύονται να τη δεχθούν, αλλά τη δίνει στο δεξί χέρι του ανθρώπου, παρόμοια και στο μέτωπο το ασεβές χάραγμα (Αποκ. 13, 17), για να μην έχει ο άνθρωπος δύναμη να σχηματίσει με το δεξί χέρι το σύμβολο του Χριστού, του Σωτήρα μας, ούτε επίσης να σημειώσει στο μέτωπο του εντελώς το φοβερό και άγιο όνομα του Κυρίου, ούτε τον ένδοξο και φοβερό σταυρό του Σωτήρα.
Διότι γνωρίζει ο άθλιος ότι αν σχηματισθεί ο σταυρός του Κυρίου, καταργεί όλη τη δύναμή του· γι’ αυτό δηλαδή το λόγο σφραγίζει το δεξί χέρι του ανθρώπου· διότι το δεξί χέρι είναι αυτό που σφραγίζει όλα τα μέλη μας. Παρόμοια άλλωστε και το μέτωπο, σαν λυχνοστάτης, κρατά ψηλά το λυχνάρι του φωτός, δηλαδή το σύμβολο του Σωτήρα.
Περιμένει λοιπόν, αδελφοί μου, φοβερός αγώνας όλους τους φιλόχριστους ανθρώπους, που είναι πιστοί και δυνατοί, ώστε μια για πάντα ως την ώρα του θανάτου να μην υποχωρήσουν, ούτε να δείξουν χαυνότητα, όταν ο Δράκοντας θα χαράζει τη σφραγίδα του αντί για τον σταυρό του Σωτήρα. Διότι μηχανεύεται κάθε τρόπο, για να μην ακουσθεί εντελώς, ούτε ελάχιστα, το όνομα του Κυρίου και Σωτήρα, το πανάγιο και άχραντο, στους καιρούς του Δράκοντα.
Και το κάνει αυτό ο ανίσχυρος, επειδή φοβάται και τρέμει από την αγία δύναμη του ονόματος του Σωτήρα. Διότι, αν κάποιος δεν σφραγισθεί με τη σφραγίδα εκείνου, δεν αιχμαλωτίζεται από τις φανταστικές τερατουργίες του· ούτε επίσης ο Κύριος απομακρύνεται από έναν τέτοιο άνθρωπο, αλλά φωτίζει την καρδιά του και τον ελκύει κοντά του. Πρέπει άλλωστε να καταλαβαίνουμε εμείς, αδελφοί, με κάθε ακρίβεια τις φανταστικές τερατουργίες του Εχθρού, επειδή είναι ολέθριος.
Ο Κύριος έρχεται με γαλήνη σ’ όλους εμάς, για να αποκρούσει για χάρη μας τις πανουργίες του θηρίου. Αν κρατάμε με ειλικρίνεια τη σταθερή πίστη του Χριστού, θα διασκορπίσουμε εύκολα τη δύναμη του Εχθρού, θα αποκτήσουμε αμετακίνητο και ευσεβή λογισμό, και θα απομακρυνθεί από μας ο ανίσχυρος Εχθρός, επειδή δε θα έχει τη δύναμη να κάνει κάτι.
Εις την Παρουσίαν του Κυρίου (ΙΙ)
Συνάθροιση αγίων, φιλόχριστοι και πιστοί, εγώ ο αξιολύπητος με δάκρυα παρακαλώ και προτρέπω να μην είμαστε διόλου ευάλωτοι στον Εχθρό, απεναντίας μάλιστα να είμαστε απόρθητοι με τη δύναμη του σταυρού. Ο αναπόφευκτος αγώνας έφθασε πολύ κοντά μας. Ας πάρουμε όλοι την ασπίδα της πίστεως. Ας αντλήσουμε με πόθο από τη θεία πηγή, ελπίδες σωτηρίας για την ψυχή μας· εννοώ, αγαπητοί αδελφοί, την άκτιστη ομοούσια Τριάδα, που είναι πηγή η οποία αναβρύζει τη ζωή. Αν είναι οχυρωμένη η ψυχή μας με τέτοια όπλα, νικιέται ο Δράκοντας. Ανάμεσα σε όλα αυτά πρέπει να προσευχηθούμε εμείς να μη βρεθούμε σε πειρασμό, ούτε να γίνει η φυγή μας χειμώνα! (πρβλ. Ματθ. 24, 20).
Να είστε λοιπόν πρόθυμοι, σαν έμπιστοι δούλοι, που αγαπάτε τον Κύριο σας και δεν δέχεστε άλλον. Επειδή δηλαδή ο κλέφτης και ολέθριος και σκληρός πρόκειται να έρθει πρώτος στον καιρό του, θέλοντας να κλέψει, να σφάξει και να οδηγήσει στην απώλεια (Ιω. 10, 10) την εκλεκτή ποίμνη του αληθινού Ποιμένα, παίρνει τη μορφή του αληθινού Ποιμένα, για να εξαπατήσει τα πρόβατα της ποίμνης. Εκείνοι που γνωρίζουν καλά την άγια φωνή του αληθινού Ποιμένα, αμέσως την αναγνωρίζουν· διότι η φωνή του ολέθριου Δράκοντα δεν μοιάζει καθόλου με τον αληθινό Ποιμένα, αλλά είναι και επιπληκτική. Είναι όλο προσποίηση η φωνή του κλέφτη, γι’ αυτό και αμέσως αναγνωρίζεται τι λογής είναι αυτή.
Ας μάθουμε, αγαπητοί, με ποια μορφή θα έρθει επάνω στη γη ο αδιάντροπος Όφις. Επειδή δηλαδή ο Σωτήρας, θέλοντας να σώσει το γένος των ανθρώπων, γεννήθηκε από την Παρθένο και με μορφή ανθρώπου νίκησε τον Εχθρό με την άγια δύναμη της Θεότητας του, έγινε πράος και ταπεινός επάνω στη γη, για να μας υψώσει από τη γη στον ουρανό· διότι πραγματικά και αληθινά ο Θεός που κυοφορήθηκε, που έγινε άνθρωπος, που γεννήθηκε από την αγία Παρθένο με ανθρώπινη σάρκα, ο ίδιος έσωσε με το πάθος του σταυρού όλο τον κόσμο, δίνοντας εντολές.
Πρόκειται άλλωστε να έρθει πάλι την έσχατη μέρα για να κρίνει τους ζώντες και τους νεκρούς και να αποδώσει σε όλους ανάλογα με τα έργα τους, στους δίκαιους και στους ασεβείς, ως δίκαιος Δικαστής. Όταν το πληροφορήθηκε αυτό ο Εχθρός, ότι δηλαδή θα έρθει πάλι ο Κύριος από τον ουρανό με τη δόξα της Θεότητας του, σοφίσθηκε να πάρει με τον ίδιο τρόπο τη μορφή της παρουσίας του και να εξαπατήσει όλους.
Ο Κύριος μας όμως θα έρθει στη γη μέσα σε φωτεινές νεφέλες σαν φοβερή αστραπή (πρβλ. Ματθ. 24, 30 και 27). Ο Εχθρός όμως δε θα έρθει με τον ίδιο τρόπο, μέσα σε φωτεινές νεφέλες· διότι είναι αποστάτης. Θα γεννηθεί όμως ακριβώς από μια αχρεία γυναίκα, το όργανο εκείνου και δε θα γίνει άνθρωπος ο ίδιος. Και θα έρθει ο αχρειότατος με τη μορφή αυτού, σαν κλέφτης, ψευτοευλαβής, για να εξαπατήσει όλο τον κόσμο ταπεινός και ήσυχος, μισώντας, λέει, την αδικία, αποστρεφόμενος τα είδωλα, προτιμώντας την ευσέβεια, αγαθός, φιλόπτωχος, υπερβολικά όμορφος, εντελώς ατάραχος, χαρούμενος προς όλους, τιμώντας υπερβολικά το έθνος των Ιουδαίων· διότι αυτοί περιμένουν τον ερχομό του.
Ανάμεσα σε όλους αυτούς θα πραγματοποιεί θαύματα, τερατουργίες και φοβερά πράγματα, με πολλή δύναμη. Και θα μηχανεύεται με δόλο να γίνει αρεστός σε όλους, για να αγαπηθεί γρήγορα από τους λαούς. Και δεν θα παίρνει δώρα, δεν θα μιλά με οργή, δεν θα παρουσιάζεται σκυθρωπός, αλλά πάντοτε χαρούμενος. Και με όλα αυτά, με το πρόσχημα της καλής διαγωγής, θα εξαπατά τον κόσμο, ωσότου να βασιλεύσει.
Διότι, όταν θα δουν πολλοί λαοί και έθνη τόσο μεγάλες αρετές και ομορφιές και θαύματα, όλοι τους θα συμφωνήσουν και θα τον ανακηρύξουν βασιλιά με μεγάλη χαρά, λέγοντας ο ένας στον άλλο· «Μήπως λοιπόν υπάρχει άλλος τόσο πολύ αγαθός και δίκαιος άνθρωπος;». Περισσότερο μάλιστα θα τον τιμήσει το έθνος των φονιάδων Ιουδαίων, και θα χαίρονται με τη βασιλεία του· και γι’ αυτό, επειδή τάχα θα τιμά ιδιαίτερα τον τόπο τους και το ναό, θα δείξει σε όλους αυτούς ότι φροντίζει πολύ γι’ αυτά.
Και όσο θα βασιλεύει ο Δράκοντας επάνω στη γη, οι λαοί με πολλή προθυμία θα γίνουν σύμμαχοι του. Ο Εδώμ επίσης και ο Μωάβ, και ακόμη οι απόγονοι του Αμών, θα τον προσκυνήσουν με χαρά σαν γνήσιο βασιλιά, και οι ίδιοι θα γίνουν πρώτοι υπερασπιστές του. Θα ανυψωθεί μάλιστα αμέσως η βασιλεία εκείνου, και θα συντρίψει με οργή τρεις μεγάλους βασιλείς (Δαν. 7, 24).
Στη συνέχεια θα υπερηφανευθεί η καρδιά του υπερβολικά, και θα ξεράσει ο Δράκοντας την πικρότητα του, χύνοντας το δηλητήριο του από αυτούς που είναι στη Σιών. Θα ταράξει την οικουμένη και θα κινήσει τα πέρατα του κόσμου· θα προξενήσει θλίψη σ’ όλο τον κόσμο, θα μολύνει πολλές ψυχές. Όχι πια ως ευλαβής, όχι πια ως φιλόψυχος, όχι πια χαρούμενος, αλλά σε όλα σκληρός προς όλους, απότομος, οργίλος και θυμώδης, φοβερός, εμπαθής, τρομερός και άσχημος, μισητός και σιχαμερός, άγριος, πονηρός, ολέθριος και αδιάντροπος και πρόθυμος να ρίξει μέσα στο λάκκο της ασέβειας όλο το ανθρώπινο γένος από τη μανία του μεγαλοποιώντας τα θαύματα, πληθύνοντας τα φοβερά πράγματα, παρουσιάζοντάς τα με ψευτιά και όχι με αλήθεια.
Και με τέτοιο τρόπο θα μετακινεί ο τύραννος τα βουνά και θα κάνει φανταστικές τερατουργίες, με ψεύτικο τρόπο και όχι αληθινά καθώς δηλαδή θα παραβρίσκονται τα πλήθη, πολλοί λαοί και έθνη, και θα τον επευφημούν για τις φανταστικές τερατουργίες, θα φωνάξει δυνατά, ώστε να σαλευθεί και ο τόπος όπου οι λαοί θα στέκονται μπροστά του, και θα πει με παρρησία· «Γνωρίστε, όλοι οι λαοί, τη μεγάλη δύναμη της εξουσίας μου. Να λοιπόν, μπροστά σε όλους σας προστάζω σ’ αυτό το μεγάλο βουνό, που είναι απέναντι, να μετακινηθεί τώρα με το λόγο μου, από πέρα από τη θάλασσα, εδώ σ’ εσάς».
Και λέει ο αχρείος· «Σ’ εσένα προστάζω· αμέσως μετατοπίσου απ’ αυτή την πλευρά της θάλασσας». Και τρέχει βέβαια το βουνό στα μάτια των θεατών, χωρίς να μετακινηθεί διόλου από τα θεμέλια του, διότι αυτά που ο Θεός ο Ύψιστος από την αρχή της δημιουργίας θεμελίωσε και ύψωσε, δεν έχει εξουσία σ’ αυτά ο αχρειότατος, αλλά εξαπατά τον κόσμο με τις μαγικές φανταστικές τερατουργίες του.
Και επίσης σε άλλο βουνό ενός νησιού πάρα πολύ μεγάλου, που βρίσκεται στο βάθος της μεγάλης θάλασσας, θα προστάξει να αναχωρήσει και να σταθεί στην ξηρά, στις χαρούμενες ακρογιαλιές, για να τέρψει τους θεατές· και ενώ το νησί δε θα μετακινηθεί διόλου από τη θάλασσα, όμως θα παρουσιασθεί αυτό τάχα σαν βουνό επάνω στην ξηρά.
Επίσης ο ίδιος ο Δράκοντας θα απλώνει τα χέρια του και θα συγκεντρώνει πλήθος από ερπετά και πουλιά. Κατά τον ίδιο τρόπο μάλιστα θα πατά επάνω στην άβυσσο και θα βαδίζει επάνω σ’ αυτή, όπως επάνω στην ξηρά. Θα εντυπωσιάσει με τις φανταστικές τερατουργίες όλο τον κόσμο και πολλοί θα πιστεύσουν και θα τον δοξάσουν, σαν ισχυρό θεό. Εκείνοι όμως που έχουν τον Θεό μέσα τους, θα φωτισθούν τα μάτια της καρδιάς τους, θα τον δουν καλά με αληθινή πίστη και θα τον αναγνωρίσουν.
* Το κείμενο που ακολουθεί είναι συμπλήρωμα από άλλο χειρόγραφο (Assemani, τ. 3ος, σελ. 139D-140A).
* Και στη συνέχεια θα πατά επάνω στο νερό της θάλασσας, όπως και επάνω στην ξηρά. Έτσι θα βαδίζει επάνω στο νερό, και έτσι θα εντυπωσιάζει με τις φανταστικές τερατουργίες του, και θα εξαπατά τον κόσμο. Και πολλοί θα πιστεύσουν σ’ αυτόν και θα τον δοξάσουν σαν ισχυρό θεό. Όσοι όμως έχουν μέσα τους το φόβο του Θεού και τα μάτια της καρδιάς τους φωτισμένα, θα γνωρίζουν καλά, ότι ούτε το βουνό μετακινήθηκε από τη θέση του, ούτε το νησί μετατοπίσθηκε από τη θάλασσα επάνω στη γη. Και όλα αυτά θα τα κάνει ο Αντίχριστος στο όνομα του· διότι δε δέχεται να προφέρει το άχραντο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, επειδή είναι θεομάχος και υιός της απώλειας (Β΄ Θεσ. 2, 3).
Ενώ αυτά θα γίνονται έτσι, και οι λαοί θα τον προσκυνούν και θα τον δοξολογούν σαν θεό, από μέρα σε μέρα θα αγανακτεί ο Ύψιστος Θεός στους ουρανούς και θα απομακρύνει το πρόσωπο του απ’ αυτόν, και στη συνέχεια θα συμβούν φοβερές πείνες, ατέλειωτες επιδημίες, αδιάκοποι σεισμοί, πείνα σε όλο τον κόσμο, μεγάλη θλίψη, στενοχώρια σε όλο τον κόσμο, αδιάκοποι θάνατοι και τρομερός φόβος και απερίγραπτος τρόμος.
Τότε οι ουρανοί δε θα βρέχουν πια, η γη δε θα δίνει πια καρπό, οι πηγές θα στερέψουν, οι ποταμοί θα ξεραθούν, τα χόρτα δε θα φυτρώνουν πια, η χλόη δε θα βγαίνει πια, τα δένδρα θα στεγνώσουν από τις ρίζες τους και δε θα βγάζουν πια βλαστούς. Τα ψάρια της θάλασσας και τα κήτη θα ψοφήσουν μέσα σ’ αυτή, και έτσι, λέει, η θάλασσα θα αναδίδει θανατηφόρα δυσωδία και φοβερό ήχο, με αποτέλεσμα να αφανίζονται και να πεθαίνουν οι άνθρωποι από το φόβο.
Εις την Παρουσίαν του Κυρίου (ΙΙΙ)*
* Βλ. και τον Λόγο Δ΄: «Εις την παρουσίαν του Κυρίου, και περί συντέλειας του κόσμου, και εις την παρουσίαν του Αντιχρίστου».
Τότε θα θρηνήσει φοβερά συγχρόνως κάθε ψυχή και θα στενάξει, όταν θα δουν όλοι την απαρηγόρητη θλίψη που θα τους κρατά νύχτα και μέρα, και πουθενά δε θα βρίσκουν τρόπο να χορτάσουν από τροφή· διότι θα τοποθετηθούν σε κάθε τόπο σκληροί κυβερνήτες· και αν κάποιος φέρει μαζί του τη σφραγίδα (Αποκ. 13, 16) του τυράννου, θα αγοράζει λίγα τρόφιμα από κείνα που θα υπάρχουν τότε.
Διότι θα ξεψυχούν τα νήπια στην αγκαλιά των μανάδων τους· θα πεθαίνει επίσης και η μάνα πάνω από το παιδί της. Θα πεθαίνει ο άνδρας μαζί με τη γυναίκα του και τα παιδιά του στην αγορά, και δε θα υπάρχει τότε εκείνος που θα τους θάψει ή θα τους βάλει στο μνήμα. Από τα πολλά πτώματα, που θα πετιούνται στις πλατείες, θα βγαίνει παν του δυσωδία, που θα βασανίζει φοβερά τους ζωντανούς.
Το πρωί όλοι θα λένε με λύπη και στεναγμό «Πότε θα βραδιάσει, για να βρούμε ανακούφιση;». Και όταν θα φθάνει το βράδυ, θα λένε μεταξύ τους με πολύ πικρά δάκρυα «Πότε λοιπόν θα φέξει, για να αποφύγουμε εμείς τη θλίψη που είναι επάνω μας;». Και δε θα υπάρχει τόπος, όπου να φύγουν ή να κρυφθούν από τη θλίψη· διότι τα πάντα θα έχουν ταραχθεί, και η θάλασσα και η ξηρά. Και γι’ αυτό είπε σ’ εμάς ο Κύριος· «Να αγρυπνάτε, παρακαλώντας κάθε ώρα να αποφύγετε τη θλίψη» (Λουκ. 21, 36).
Θα υπάρχει δυσωδία στη θάλασσα, και δυσωδία επάνω στη γη· πείνες, σεισμοί επάνω στην ξηρά, πείνες, σεισμοί στη θάλασσα· σύγχυση στη θάλασσα και σύγχυση επάνω στη γη φοβερά πράγματα επάνω στη θάλασσα και φοβερά πράγματα επάνω στη γη. Το πολύ χρυσάφι και το ασήμι και τα μεταξωτά ενδύματα κανένα δε θα ωφελήσουν διόλου στη μεγάλη θλίψη, αλλά όλοι οι άνθρωποι θα μακαρίζουν τους νεκρούς, που θάφτηκαν προτού να έρθει η μεγάλη θλίψη επάνω στη γη.
Διότι θα πετιέται το χρυσάφι και το ασήμι στις πλατείες, και δε θα υπάρχει εκείνος που να το αγγίξει, επειδή όλα θα είναι ανεπιθύμητα· αλλά απεναντίας όλοι οι άνθρωποι θα σπεύδουν να φύγουν και να κρυφθούν, και δε θα υπάρχει γι’ αυτούς πουθενά τόπος να γλυτώσουν από τη θλίψη. Αλλά ακόμη μαζί με την πείνα και τη δίψα και το φόβο, θα υπάρχουν θηρία και ερπετά σαρκοφάγα. Μέσα φόβος, έξω τρόμος, και τη νύχτα και τη μέρα. Στις πλατείες θα υπάρχουν πτώματα. Στα σπίτια πείνα και δίψα. Στις πλατείες κραυγή θρήνου, στα σπίτια κραυγή θρήνου, στις πλατείες θόρυβος και στα σπίτια θόρυβος.
Θα συναντά ο ένας τον άλλο με θρήνο· ο πατέρας το παιδί του, και ο γιος τον πατέρα, και η μητέρα την κόρη της. Οι φίλοι θα ξεψυχούν στις πλατείες αγκαλιασμένοι με τους φίλους, και οι αδελφοί θα πεθαίνουν αγκαλιασμένοι με τους αδελφούς. Θα μαραθεί και η ομορφιά από τα πρόσωπα όλων των ανθρώπων· διότι θα γίνουν οι όψεις των ανθρώπων σαν όψεις νεκρών. Θα γίνει σιχαμερή και μισητή η ομορφιά των γυναικών. Θα μαραθεί η επιθυμία όλων των ανθρώπων από την έλλειψη των τροφών.
Όλοι μάλιστα όσοι υπάκουσαν στο φοβερό θηρίο και έλαβαν τη σφραγίδα εκείνου, δηλαδή το ασεβές χάραγμα (Αποκ. 13, 16) του αχρείου, θα έρχονται σ’ αυτόν και συγχρόνως θα λένε με πόνο· «Δώσε μας να φάμε και να πιούμε, διότι πεθαίνουμε όλοι πιεζόμενοι από την πείνα· και απομάκρυνε από μας τα φαρμακερά θηρία». Και αδυνατώντας ο αχρείος να βρει από κάπου να τους δώσει, θα απαντήσει σ’ όλους αυτούς συγχρόνως με πολλή σκληρότητα· «Από που εγώ θα σας δώσω να φάτε και να πιείτε, άνθρωποι; Ο ουρανός δεν θέλει να δώσει βροχή στη γη· η γη επίσης δεν έδωσε διόλου γεννήματα».
Ακούγοντας τα αυτά οι λαοί, θα πενθήσουν και θα κλάψουν, επειδή δεν θα έχουν διόλου παρηγοριά στη θλίψη τους, αλλά απεναντίας θα ακολουθήσει επάνω στη θλίψη τους ανείπωτη θλίψη, διότι τόσο πρόθυμα πίστευσαν στο θηρίο. Διότι εκείνος στον οποίο πίστευσαν αυτοί, δεν έχει τη δύναμη ούτε τον εαυτό του να βοηθήσει· και πως θα μπορέσει να τους απαλλάξει αυτούς εκείνες τις μέρες από τη μεγάλη θλίψη;
Θα λειώσουν οι υπασπιστές του Δράκοντα από το φόβο και το σεισμό και τον ήχο της μεγάλης θάλασσας, και από την πείνα και τη δίψα και τα δαγκώματα των θηρίων, διότι όλοι όσοι δέχθηκαν τη σφραγίδα του Αντιχρίστου και τον προσκύνησαν, σαν τον άγιο Θεό, δε θα έχουν κανένα μερίδιο στην παρουσία του Χριστού, αλλά απεναντίας θα πεταχθούν μαζί με τον ίδιο τον Δράκοντα στη γέεννα (πρβλ. Αποκ. 11, 3).
Είναι μακάριος αυτός που θα βρεθεί να είναι σε όλα γενναίος και σε όλα πιστός, και θα έχει προσηλωμένη την καρδιά του στον Θεό, χωρίς δισταγμό· διότι άφοβα θα αποκρούσει και τις ερωτήσεις του όλες, καταφρονώντας και τα βασανιστήρια και το φόβο από τις φανταστικές τερατουργίες. Προτού μάλιστα να συμβούν αυτά, θα στείλει ο Κύριος, ως εύσπλαχνος, τον Ηλία τον Θεσβίτη και τον Ενώχ (πρβλ. Αποκ. 19, 20), για να διδάξουν αυτοί στο γένος των ανθρώπων την ευσέβεια και να κηρύξουν με παρρησία σε όλους να μην πιστεύσουν και να μην πειθαρχούν από φόβο στον ψεύτη, κραυγάζοντας και λέγοντας·
«Άνθρωποι, είναι απατεώνας· κανείς να μην πιστεύσει εντελώς σ’ αυτόν τον ασεβή· κανείς από σας να μην υπακούσει στον θεομάχο τύραννο· κανείς από σας να μη φοβηθεί· διότι γρήγορα θα καταργηθεί. Να, ο άγιος Κύριος έρχεται από τον ουρανό να κρίνει όλους εκείνους που πειθαρχούν στα θαύματα του Αντιχρίστου». Όμως λίγοι θα είναι τότε αυτοί που θα μπορούν να υπακούσουν και να πιστεύσουν στα λόγια των δύο Προφητών. Αυτά όλα θα τα κάνει ο Σωτήρας, ως Θεός μας, για να φανεί σ’ όλους εμάς η ευσπλαχνία του, διότι ποτέ δε θέλησε αυτός το θάνατο του αμαρτωλού (Ιεζ. 33, 11) και ασεβούς· επειδή θέλει να σωθούν όλοι (Α΄ Τιμ. 2, 4).
Ας συλλογισθούμε, αγαπητοί, την αμέτρητη ευσπλαχνία του, διότι ούτε εκείνο τον καιρό θα αφήσει το ανθρώπινο γένος χωρίς το κήρυγμα της αλήθειας, αλλά θα στείλει τους Προφήτες να κηρύξουν τη γνώση του Θεού, ώστε να είναι στην κρίση όλοι αναπολόγητοι, όταν θα έρθει από τους ουρανούς με τη δόξα του Πατέρα του.
Πολλοί βέβαια από τους πιστούς, όσοι τότε θα υπάρχουν, αμέσως μόλις θα ακούσουν τον ερχομό του αχρείου, θα χύνουν ποτάμι τα δάκρυα με στεναγμούς προς τον άγιο Θεό, να γλυτώσουν από τον Δράκοντα. Και θα φεύγουν με πολύ μεγάλη βιασύνη στις ερήμους, και θα κρύβονται στις ερήμους και στα βουνά και στα σπήλαια με φόβο, και θα ρίχνουν στο κεφάλι τους χώμα και στάχτη, παρακαλώντας με κλάμα νύχτα και μέρα με πολλή ταπείνωση. Και θα χορηγείται σ’ αυτούς από τον άγιο Θεό αυτό που ζητούν, και θα τους οδηγεί η χάρη σε ασφαλείς τόπους, και θα σώζονται κρυβόμενοι στις οπές και στα σπήλαια, μη βλέποντας τα θαύματα και τα φοβερά πράγματα του Αντιχρίστου.
Διότι απ’ όλους αυτούς, που έχουν γνώση Θεού και σύνεση, αμέσως θα αναγνωρισθεί ο ερχομός του τυράννου· από κείνους όμως που διαρκώς έχουν το νου τους σε βιοτικά πράγματα και ποθούν τα γήινα, δε θα είναι αυτό ευκολοδιάκριτο. Διότι αυτός που διαρκώς είναι δεμένος σε βιοτικά πράγματα, και αν ακόμη ακούσει, θα δείχνει απιστία· διότι αποφεύγει εκείνον που το λέει. Γι’ αυτό το λόγο ενδυναμώνονται οι πιστοί να φύγουν, διότι απαρνήθηκαν όλη τη φροντίδα αυτής της ζωής.
Τότε θα πενθήσει όλη η γη και η θάλασσα. Θα πενθήσει και ο αέρας, και συγχρόνως θα πενθήσουν τα άγρια ζώα μαζί με τα πουλιά. Θα πενθήσουν τα όρη και τα βουνά και τα δένδρα της πεδιάδας. Θα πενθήσουν επίσης, οι φωστήρες* του ουρανού μαζί με τα άστρα για το ανθρώπινο γένος, διότι όλοι απομακρύνθηκαν από τον άγιο Θεό, τον δημιουργό όλου του κόσμου, και πίστευσαν στον απατεώνα, και δέχθηκαν το χάραγμα του αχρείου και θεομάχου αντί για τον σταυρό του Σωτήρα. Θα πενθήσει η γη και η θάλασσα, διότι ξαφνικά σταμάτησε η φωνή της ψαλμωδίας και της προσευχής από το στόμα των ανθρώπων. Θα πενθήσουν οι Εκκλησίες του Χριστού με μεγάλο πένθος, διότι δεν τελείται η λειτουργία και δεν υπάρχει προσφορά.
* φωστήρες, ο ήλιος και η σελήνη
Ύστερα λοιπόν από τη συμπλήρωση των τρισήμισυ χρόνων (Αποκ. 12, 14) της εξουσίας και της δράσης του αχρείου, και όταν θα πραγματοποιηθούν όλα τα σκάνδαλα όλης της γης (πρβλ. Ματθ. 13, 41), όπως είπε το θεϊκό στόμα του Κυρίου και Σωτήρα, θα έρθει στο τέλος σαν αστραπή, αστράφτοντας από τον ουρανό (Ματθ. 24, 27), ο άγιος και άχραντος και φοβερός και ένδοξος Θεός μας και Βασιλιάς, ο αθάνατος Νυμφίος, μέσα σε νεφέλες, με δόξα ανέκφραστη, ενώ θα τρέχουν μπροστά από τη δόξα του τα τάγματα των Αγγέλων και των Αρχαγγέλων, και θα είναι όλοι φλόγες φωτιάς, και θα ρέει ποταμός γεμάτος από φωτιά, με φοβερό παφλασμό.
Τα Χερουβείμ, με στραμμένο το βλέμμα κάτω, και επίσης τα Σεραφείμ, που θα πετούν και θα κρύβουν τα πρόσωπα και τα πόδια τους με τα τέσσερα φτερά τους τα πύρινα, θα κραυγάζουν με φρίκη, και θα λένε το ένα στο άλλο· «Τρισάγιος, τρισάγιος, τρισάγιος είναι ο Κύριος» (πρβλ. Ησ. 6, 2-3). Και η φωνή της σάλπιγγας θα λέει με φρίκη «Σηκωθείτε, όσοι κοιμάστε. Να, ήρθε ο Νυμφίος».
Θα ανοίξουν τα μνήματα και θα ακούσει το χώμα που σάπισε τη μεγάλη και φοβερή παρουσία του Σωτήρα, και στη στιγμή θα αναστηθεί κάθε ανθρώπινη φύση, και θα στρέψει το βλέμμα στο ανέκφραστο κάλλος του Νυμφίου. Και μύριες μυριάδες Αγγέλων και αναρίθμητες χιλιάδες στρατιές των Αρχαγγέλων θα έχουν μεγάλη χαρά. Οι άγιοι και οι δίκαιοι και όλοι όσοι δεν έλαβαν τη σφραγίδα του τυράννου και πονηρού και ασεβή θα χαίρονται.
Και θα οδηγηθεί ο τύραννος δεμένος από τους Αγγέλους, μαζί με όλους τους δαίμονες, μπροστά στο βήμα. Και θα οδηγηθούν μαζί μ’ αυτόν όσοι δέχθηκαν τη σφραγίδα του, και όλοι οι αμαρτωλοί και ασεβείς δεμένοι. Και ο Βασιλιάς θα βγάλει εναντίον τους την απόφαση της αιώνιας τιμωρίας στο άσβεστο πυρ (Αποκ. 19, 20).
Όλοι όμως όσοι δε δέχθηκαν τη σφραγίδα του Αντιχρίστου, και όλοι όσοι κρύφτηκαν στα σπήλαια και στις οπές, θα χαίρονται μαζί με τον Νυμφίο στον ουράνιο νυφικό θάλαμο, με ανείπωτη χαρά, μαζί με όλους τους Αγίους, σε όλους τους αιώνες. Αμήν.
Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Έργα. τ. Γ΄.
μετ. Κωνσταντίνου Γ. Φραντζολά.
εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, εκδ. Α΄ 1990.
Ελληνική Πατρολογία 