Μπορείτε να διαβάσετε και υπόλοιπα κεφάλαια του βιβλίου εδώ: «Ημείς μωροί δια Χριστόν». (Βίος και πολιτεία οσίων σαλών).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΘ΄
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΒΑΝ, Ο ΟΣΙΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΤΑΓΗΣ
(3 Ιουλίου 1589)
Ο Άγιος Ιβάν γεννήθηκε στην Βολόγδα. Το όνομα της οικογένειάς του δεν είναι γνωστό και η μόνη αναφορά είναι ότι: «Άφησε τον πατέρα και τη μητέρα του και διέκοψε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις και τις χαρές του κόσμου».
Στην αρχή των προσπαθειών του, ο Ιβάν επιδίωξε να ταπεινώσει τη σάρκα του με την πραγματοποίηση των δυσκολότερων εργασιών, εντελώς χωρίς αμοιβή. Αυστηρή νηστεία, ένθερμη προσευχή και μεγάλη ταπείνωση ήταν οι σταθεροί σύντροφοί του στις βαριές εργασίες που έκανε και από κει αντλούσε δύναμη.
Κινημένος από την επιθυμία για μεγαλύτερη άσκηση αναχώρησε για το Ροστώφ, όπου άρχισε τη νέα ασκητική ζωή, στην οποία ο Θεός τον είχε καλέσει· την επίπονη άσκηση της δια Χριστόν σαλότητας.
Σέ αυτό το σημείο, η ζωή του οσίου εισάγει μία διαφοροποίηση σχετικά με την άσκηση του σαν σαλός. Ο όσιος Ιβάν ήταν ο πρώτος, ίσως ο μόνος, Ρώσσος δια Χριστόν σαλός, που φόρεσε κατάσαρκα αλυσίδες, συμπεριλαμβανομένου και ενός μεγάλου σιδερένιου καπέλου στο κεφάλι του.
Ο λόγος για τον οποίο έκανε αυτό είναι αβέβαιος, αλλά είναι αξιοσημείωτο πως η μεγάλη άσκηση του Αγίου Ειρηναίου ήταν σύγχρονη με αυτή του Αγίου Ιβάν του δια Χριστόν σαλού. Στο Ροστώφ, ο όσιος συμπαραστάθηκε στον έγκλειστο Ειρηναίο. Τού προφήτευσε σχετικά με τον μεγάλο και μοναδικό εθνικό αγώνα που επρόκειτο να εκπληρώσει:
– «Ο Θεός θα σε καλέσει για να διδάξεις τους ανθρώπους από την ανατολή ως τη δύση, για να γεμίσεις τη γη με αποστόλους, για να οδηγήσεις τους ανθρώπους μακριά από τη μέθη. Λόγω της ανομίας, της μέθης και της ακολασίας, ο Κύριος θα στείλει τους αλλοεθνείς πάνω στο Ρωσσικό έδαφος και θα μείνουν κατάπληκτοι και θα αναρωτιούνται για την μεγάλη υπομονή σου και άσκηση· τα ξίφη τους δεν θα σε βλάψουν και θα σε δοξάσουν περισσότερο από τους πιστούς. Τώρα πρόκειται να πάω στη Μόσχα για να ζητήσω από τον Τσάρο έδαφος, επειδή θα υπάρξουν τόσοι πολλοί ορατοί δαίμονες (οι Λιθουανοί) στην Μόσχα, που μόλις και μετά βίας θα μπορέσει να κρατηθεί στον θρόνο. Αλλά η Αγία Τριάδα με την δύναμή της θα τους οδηγήσει μακριά».
Ο όσιος Ιβάν πράγματι πήγε στη Μόσχα, όπου περπάτησε ανυπόδητος και σχεδόν γυμνός ακόμη και μέσα στο βαρύ κρύο του χειμώνα. Ένα αληθινό τέκνο της Αγίας μας Εκκλησίας, δεν φρόντιζε μόνο για «την δική του σωτηρία», αλλά κοπίαζε πολύ περισσότερο για τη σωτηρία των πλησίον του. Φέροντας το χάρισμα της προφητείας, ο όσιος προειδοποίησε για τα μελλοντικά προβλήματα στη Ρωσσική γη και οδήγησε τους ανθρώπους σε μετάνοια. Ακόμη, πολέμησε ανοιχτά τη διεφθαρμένη ζωή των συμπατριωτών του, λέγοντας τους την πικρή αλήθεια για τους εαυτούς τους.
Αντιμετωπίζοντας τον πλούσιο δολοφόνο Μπόρις, ο ευλογημένος σαλός τον κατηγόρησε δημόσια για μία δολοφονία που είχε κάνει. Χαρακτηριστικά του είπε: «Σοφή κεφαλή, αποκρυπτογράφησε τις θεϊκές πράξεις. Ο Θεός περιμένει πολύ αλλά οδυνηρά κτυπά», το οποίο σημαίνει πως ο Θεός είναι υπομονετικός και ανέχεται τα μακροχρόνια αμαρτήματα, αλλά εάν κάποιος συνεχίζει αμετανόητα, τότε ο Θεός θα τον τιμωρήσει παραδειγματικά.
Γνωρίζοντας από πριν τον θάνατο του, ο ευλογημένος σαλός πήγε στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας και μιλώντας «προφητικά», ρώτησε τον εφημέριο για μία θέση κάπου «να ξαπλώσει». Ο ιερέας, που κατάλαβε τι ήθελε ο όσιος, υποσχέθηκε να τον θάψει.
Αφήνοντας την εκκλησία, ο όσιος Ιβάν πήγε στην επιπλέουσα γέφυρα στον ποταμό της Μόσχας. Εδώ συνάντησε έναν ανάπηρο με το όνομα Γεώργιο. Ο άγιος ρώτησε το λόγο για την ασθένεια του και αν ήταν ανάπηρος από πολύ καιρό. Αυτός του απάντησε ότι είχε χτυπήσει το πόδι του δυο χρόνια πριν και δεν ήταν σε θέση να το χρησιμοποιήσει. Τότε ο ευλογημένος σαλός πάτησε πάνω στο ανάπηρο πόδι και αμέσως αυτό θεραπεύτηκε.
Ο όσιος Ιβάν πήγε έπειτα απέναντι στο δημόσιο λουτρό και από εκεί, για πρώτη φορά, έβγαλε τις αλυσίδες. Έχυσε νερό πάνω του τρεις φορές, προετοιμαζόμενος για τον ενταφιασμό του κατόπιν ξάπλωσε σε έναν πάγκο και βάζοντας τα σίδερα που φορούσε κάτω από το κεφάλι του, είπε στους παρευρισκομένους:
– «Συγχωρέστε με αδελφοί. Όταν πεθάνω πηγαίνετε με στην εκκλησία της Αγίας Σκέπης της Θεοτόκου, στον τάφο του οσίου Βασιλείου, έτσι ώστε ο εφημέριος και οι αδελφοί να μπορέσουν να θάψουν το σώμα μου».
Με αυτές τις λέξεις, στις 3 Ιουλίου 1589, αναχώρησε η ψυχή του προς τον Κύριο.
Η επιθυμία του οσίου εκπληρώθηκε γρήγορα.
Ο εφημέριος του καθεδρικού ναού μαζί με τους υπόλοιπους ιερείς μετέφεραν τα λείψανα του οσίου στην εκκλησία, η οποία ήταν κατάμεστη από πλήθος κόσμου.
Η εκτίμηση την οποία οι κάτοικοι της Μόσχας είχαν στον όσιο, αποδείχθηκε το επόμενο πρωί από τους παρευρισκομένους στην εξόδιο ακολουθία. Ήταν εκεί επίσκοποι, αρχιμανδρίτες, ηγούμενοι, ιερείς, διάκονοι και πλήθος κόσμου, άνδρες, γυναίκες, ηλικιωμένοι, παιδιά. Ένας ευγενής που παρακολουθούσε προσευχόμενος, όταν προσκύνησε το σκήνωμα του οσίου, θεραπεύθηκε από μία χρόνια ασθένεια των ματιών.
Σύντομα μετά από την κοίμηση του οσίου Ιβάν άρχισαν να γίνονται θαύματα στον τάφο του. Κατά την ανακομιδή, τα λείψανα του βρέθηκαν άφθαρτα και τοποθετήθηκαν στο καθεδρικό ναό της Αγίας Σκέπης και του Οσίου Βασιλείου, στην κόκκινη πλατεία της Μόσχας.
«Ημείς μωροί δια Χριστόν». (Βίος και πολιτεία οσίων σαλών)
εκδ. Ιεράς Καλύβης, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου
Νέα Σκήτη, Αγίου όρους, 2006.
Ελληνική Πατρολογία 