Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Πνευματικά γυμνάσματα. Μελέτη ΛΓ΄. Στην Πεντηκοστή, κατά την οποία ενήργησε το Πνεύμα το Άγιο στους Αποστόλους.

Μπορείτε να διαβάσετε το υπόλοιπο βιβλίο εδώ :

Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Πνευματικά Γυμνάσματα.


Μελέτη ΛΓ΄. Στην Πεντηκοστή, κατά την οποία ενήργησε το Πνεύμα το Άγιο στους Αποστόλους.

Συλλογίσου αγαπητέ, πως το Πανάγιο Πνεύμα όταν κατέβηκε στο υπερώο εν είδει πύρινων γλωσσών, σαν ένας σφοδρότατος άνεμος και βροντή, γέμισε όλο τον οίκο, στον οποίο ήταν καθισμένοι οι θείοι Απόστολοι και προσεύχονταν· «καί ἐπλήρωσε τόν οἶκον, οὗ ἦσαν καθήμενοι» (Πραξ. β΄. 2)· και τον έκανε σαν μία κολυμβήθρα, όπως λέει ο Θεσσαλονίκης Γρηγόριος, για να βαπτίσει τους Αποστόλους με την θεία χάρη του, περί του οποίου αυτού βαπτίσματος προείπε σ’ αυτούς ο Κύριος· «ὑμεῖς δέ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι ἁγίῳ οὐ μετά πολλάς ταύτας ἡμέρας» (Πράξ. α΄ 5).

(περισσότερα…)

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Στην Αγία Πεντηκοστή.

1. Είναι μεγάλα, αγαπητοί, και ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη λογική τα χαρίσματα που μας δώρισε σήμερα ο φιλάνθρωπος Θεός. Γι’ αυτό λοιπόν ας χαιρόμαστε όλοι μαζί και χορεύοντας από χαρά ας υμνήσουμε τον Κύριο μας. Γιατί η σημερινή ημέρα είναι για μας εορτή και πανήγυρη. Όπως δηλαδή η μία εποχή διαδέχεται την άλλη και το ένα ηλιοστάσιο το άλλο, έτσι ακριβώς και στην Εκκλησία, η μία εορτή διαδέχεται την άλλη και μας πηγαίνουν από τη μία στην άλλη.

Πριν από λίγες ημέρες λοιπόν εορτάσαμε την σταύρωση, το πάθος, την ανάσταση, ύστερα από αυτά την ανάληψη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού στον ουρανό. Σήμερα όμως συναντήσαμε την ίδια την κορυφή των αγαθών, φθάσαμε στη μητρόπολη των εορτών, βρισκόμαστε στην πραγματοποίηση της υπόσχεσης του Κυρίου. «Γιατί αν εγώ φύγω», λέει, «θα σας στείλω τον Παράκλητο και δε θα σας αφήσω ορφανούς» (Ιω. 16, 7).

(περισσότερα…)

Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Λόγος ΛΑ΄. Περί του Αγίου Πνεύματος.

Ο ΛΑ΄ Λόγος είναι ο σπουδαιότερος από τους θεολογικούς Λόγους του Αγίου Γρηγορίου. Εκφωνήθηκε στο ναό της Αγίας Αναστασίας, στην Κωνσταντινούπολη, το 380, πιθανόν κατά το διάστημα μεταξύ Ιουλίου και Νοεμβρίου. Είναι η πρώτη φορά που σε ειδική πραγματεία, αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα, ομολογείται και καταδεικνύεται η θεότητα και το ομοούσιο του Αγίου Πνεύματος.

Ο Γρηγόριος διακηρύσσει την ορθή πίστη της Εκκλησίας ότι «εκ φωτός του Πατρός, φως καταλαμβάνοντες τον Υιόν εν φωτί τω Πνεύματι» (§ 3). Καταρρίπτει, στη συνέχεια, τους συλλογισμούς των αιρετικών Πνευματομάχων με θεολογικά επιχειρήματα (§ 4-21) και τέλος, απαντώντας στο επιχείρημα ότι στην Αγία Γραφή δεν δηλώνεται ρητά η θεότητα του Πνεύματος, παραθέτει πλήθος χωρίων, όπου υποδεικνύεται η θεότητα του Πνεύματος (§ 29-30). Αλλά και το ίδιο το Πνεύμα τώρα, σύμφωνα με το Γρηγόριο, φανερώνει στους άξιους βαθύτερα και σαφέστερα ότι είναι Θεός, ένα από τα τρία πρόσωπα της μιας θεότητας (§ 26).


(περισσότερα…)

Λειμωνάριο. Η βάπτιση του μικρού Εβραίου.

Ο αββάς Βασίλειος, ο πρεσβύτερος και αναχωρητής, ο οποίος είχε γίνει μοναχός στη Νέα Λαύρα, μας διηγήθηκε ότι είχε ακούσει από κάποιους φιλοχρίστους το ακόλουθο θαύμα.

Σε κάποια πολυάνθρωπη κωμόπολη της Παλαιστίνης κατοικούσαν Χριστιανοί και Εβραίοι και είχαν πολλά ζώα. Είχαν δε την εξής πατροπαράδοτη συνήθεια: Καθημερινά συνάθροιζαν την αυγή τα ζώα στην είσοδο της κωμοπόλεως και ο καθένας έστελνε μαζί με τα ζώα του τον γιο του ή τον δούλο του. Αυτοί έπαιρναν τα ζώα και τροφές για τον εαυτό τους, πήγαιναν στην εξοχή κι εκεί έμεναν μέχρι το βράδυ, οπότε τα έφερναν πίσω καθώς έδυε ο ήλιος.

Μία ημέρα λοιπόν που είχαν πάει στην βοσκή ως συνήθως, συγκεντρώθηκαν την ώρα του φαγητού, και τα παιδιά των Χριστιανών είπαν μεταξύ τους:

– «Ελάτε να κάνουμε την Θεία Λειτουργία, όπως κάνουν οι κληρικοί στην εκκλησία».

(περισσότερα…)

Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων. Κατηχήσεις: « Καί ἐρχόμενον ἐν δόξῃ κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς…»

Α’ Σύμφωνα με την πίστη της Εκκλησίας μας, σάς διδάσκουμε και σάς πληροφορούμε ότι ο Χριστός θα παρουσιαστεί στους ανθρώπους δύο φορές και όχι μόνο μια και ότι η δεύτερη Παρουσία Του θα είναι ασύγκριτα πιο λαμπρή και πιο ένδοξη από την πρώτη. Διότι στην πρώτη φανερώθηκε σε όλη την έκτασή της η υπομονή του Χριστού, ενώ στην δεύτερη θα φανερωθεί όλη η δύναμη και η δόξα της Βασιλείας Του.

Λοιπόν να μην μένουμε στην πρώτη Παρουσία μόνο, αλλά να περιμένουμε και τη δεύτερη. Και αν είπαμε στην πρώτη «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου» (Ματθ. 21, 9), τότε που έγινε η θριαμβευτική Του είσοδος στα Ιεροσόλυμα, και στην δεύτερη θα Τού πούμε λατρευτικά: «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου», όπως ο Ίδιος μας το έχει αποκαλύψει (Ματθ. 23, 39).

(περισσότερα…)

Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. [Στην Κυριακή της Απόκρεω]. Στο Ευαγγέλιο της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού. Και περί ευσπλαχνίας και ευποιίας.

1. Την περασμένη Κυριακή η Εκκλησία μνημόνευε την απερίγραπτη φιλανθρωπία του Θεού προς εμάς που παρουσιάζεται με την παραβολή του σωσμένου Ασώτου. Την σημερινή Κυριακή διδάσκει περί της μελλούσης φρικωδέστατης κρίσεως του Θεού, χρησιμοποιώντας μια καλή τάξη και ακολουθώντας τις προφητικές φωνές· διότι, λέει, «θα σού ψάλω, Κύριε, έλεος και κρίση», και «μια φορά λάλησε ο Θεός και άκουσα τα δύο αυτά, ότι το κράτος είναι του Θεού και δικό σου, Κύριε, το έλεος, διότι εσύ θ’ αποδώσεις στον καθένα κατά τα έργα του».

2. Το έλεος λοιπόν και η μακροθυμία προηγείται της Θείας κρίσεως. Πραγματικά ο Θεός, έχοντας και περιέχοντας κατ’ εξοχή όλες τις αρετές, και όντας συγχρόνως δίκαιος και ελεήμων, επειδή το έλεος δεν συμβαδίζει με την κρίση, σύμφωνα με το γραμμένο, «να μη ευσπλαχνισθείς πτωχό κατά την κρίση», ευλόγως ο Θεός κατένειμε το καθένα στον καιρό του· τον παρόντα καιρό τον όρισε για την μακροθυμία, τον μέλλοντα για την ανταπόδοση. Γι’ αυτό τα τελούμενα στην Εκκλησία η Θεία Χάρη διέθεσε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε εμείς αντιλαμβανόμενοι τούτο, ότι την συγγνώμη για τα αμαρτήματα λαμβάνουμε από τα εδώ συμβαίνοντα, να σπεύσουμε, όσο ζούμε ακόμη στον παρόντα βίο, να επιτύχουμε το αιώνιο έλεος και να καταστήσουμε τους εαυτούς μας άξιους της Θείας φιλανθρωπίας. Διότι εκείνη η κρίση, η τελευταία, είναι ανελέητη γι’ αυτόν που δεν έδειξε έλεος.

(περισσότερα…)

Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Η πίστη μας δεν είναι σαν την ειδωλολατρία. [Λόγος ΛΘ΄. Εις τα άγια Φώτα].

Ο Κορνήλιος ο εκατόνταρχος όταν εκβιάστηκε να θυσιάσει στα είδωλα ή να ζήσει, με την προσευχή του προκαλεί σεισμό ο οποίος γκρεμίζει τον ειδωλολατρικό ναό και τα είδωλα. (Μηνολόγιο του Βασιλείου Β’, 11ος αι. μ.Χ., στο Vat.gr.1613 της Βιβλιοθήκης του Βατικανού).

Για μένα κάθε τελετή και μυστήριο (των ειδωλολατρών) είναι ανόητη φλυαρία, σκοτεινή εφεύρεση των δαιμόνων και φανταστικό κατασκεύασμα κακού νοός, που βοηθείται από τον χρόνο και καλύπτεται από τον μύθο. Διότι αυτά, που τα προσκυνούν ως αληθή, τα συγκαλύπτουν ως μυθικά. Ενώ πρέπει, εάν μεν είναι αληθή, να μη ονομάζονται μύθοι, αλλά να επιδεικνύονται ως μη αισχρά. Εάν δε είναι ψευδή, να μη θαυμάζονται, ούτε με τόση ιταμότητα να έχουν για το αυτό πράγμα τελείως αντίθετες απόψεις. Αυτό μοιάζει με παιγνίδι ομίλου παιδιών ή κακών πράγματι ανδρών, δεν αρμόζει όμως σε άνδρες που απευθύνονται προς λογικούς ανθρώπους και σε προσκυνητές του Λόγου (= χριστιανούς), έστω και αν αποκρούουν αυτήν την πανούργα και ακάθαρτη δοξασία.

(περισσότερα…)

Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης – Κλίμαξ. 3. Περί ξενιτείας.

Μπορείτε να διαβάσετε το υπόλοιπο βιβλίο εδώ : Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης. Κλίμαξ.


Λ Ο Γ Ο Σ  Τ Ρ Ι Τ Ο Σ

3. Περί ξενιτείας

1. Ξενιτεία είναι η οριστική εγκατάλειψη όλων εκείνων που υπάρχουν στην πατρίδα μας και πού μας εμποδίζουν να επιτύχουμε τον ευσεβή σκοπό της ζωής μας. Η ξενιτεία είναι απαρρησίαστη συμπεριφορά, κρυμμένη σοφία, σύνεση πού δεν φανερώνεται, ζωή μυστική, σκοπός που δεν βλέπεται, λογισμός αφανής, όρεξη της ευτελείας, επιθυμία της στενοχώριας, αιτία του θείου πόθου, πλήθος του θείου έρωτα, άρνηση της κενοδοξίας, βυθός της σιωπής.

2. Στην αρχή συνήθως ενοχλεί συνεχώς και έντονα αυτός ο λογισμός τους εραστές του Κυρίου, σαν να τους φλογίζει θεϊκή φωτιά. Δηλαδή ο λογισμός, ο οποίος παρακινεί τους εραστές ενός τόσο μεγάλου αγαθού να απομακρυνθούν από τους οικείους τους, για να ζήσουν με ευτέλεια και θλίψη. Αυτός όμως ο λογισμός όσο σπουδαίος και αξιέπαινος είναι, άλλο τόσο χρειάζεται και πολλή διάκριση. Διότι δεν είναι καλή κάθε απότομη και απόλυτη ξενιτεία.

(περισσότερα…)

Μέγας Βασίλειος. Λόγοι Α΄ και Β΄ περί νηστείας.

ΛΟΓΟΣ Α΄ ΓΙΑ ΤΗ ΝΗΣΤΕΙΑ

Ἡ νηστεία εἶναι πρόσταγμα προφητικό.

1. «Νὰ σαλπίσετε, λέγει, κατὰ τὴν πρώτη ἡμέρα τοῦ μῆνα μὲ τὴν σάλπιγγα, καθὼς καὶ κατὰ τὴν ἐπίσημη ἡμέρα τῆς μεγάλης ἑορτῆς σας» (Ψαλμ. 80, 4).

Αὐτὸ εἶναι πρόσταγμα προφητικό. Γιὰ μᾶς δὲ ἀπὸ τὴν σάλπιγγα πιὸ μεγαλόφωνο καὶ ἀπὸ κάθε ὄργανο μουσικὸ πιὸ ἐπίσημο, τὴν ἀναμενόμενη ἑορτὴ τῶν ἑορτῶν ὑποδηλώνουν τὰ ἀναγνώσματα (Ἡσ. 58, 4-6). Διότι γνωρίσαμε τὴν χάρη τῶν νηστειῶν ἀπὸ τὸν Ἡσαΐα, ποὺ ἀπέρριψε μὲν τὸν ἰουδαϊκὸ τρόπο τῆς νηστείας, τὴν δὲ ἀληθινὴ νηστεία σὲ μᾶς ἔδειξε. «Νὰ μὴ νηστεύετε χάριν διαμάχης καὶ ἔριδος», «ἀλλὰ νὰ καταργήσεις κάθε σύνδεσμο ἀδικίας» (Ἡσ. 63, 6).

(περισσότερα…)

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Για το ψυχοφθόρο πάθος της πλεονεξίας.

Έχεις λίγα χρήματα και ζητάς πολλά. Έχεις πολλά και ονειρεύεσαι περισσότερα. Όσα κι αν έχεις, δεν είσαι ικανοποιημένος. Γιατί άφησες την πλεονεξία να σε αιχμαλωτίσει, άνθρωπε μου; Δεν ξέρεις ότι σε άλλους θα μείνουν το χρυσάφι και το ασήμι, ενώ σε εσένα οι κατάρες και οι κατηγόριες; Δεν αντιλαμβάνεσαι ότι θα σε καταδιώκουν αμείλικτα, και σε τούτη τη ζωή και στην άλλη, τα δάκρυα, οι βαρυγκώμιες και οι αναστεναγμοί του φτωχού που εξουθένωσες, του συνεργάτη που αδίκησες, του δουλευτή που εκμεταλλεύτηκες, του οφειλέτη που φυλάκισες; Όταν όλοι οι ζημιωμένοι από σένα θα παρουσιαστούν μαζί σου στο φοβερό δικαστήριο του Χριστού, τι θα πεις στον αδέκαστο Κριτή, μην έχοντας μάλιστα κανένα συνήγορο για να σε υπερασπίσει;

Τους δικαστές της γης μπορείς να τους ξεγελάσεις ή και να τους εξαγοράσεις. Τον Δικαστή του ουρανού ποτέ. Τους ανθρώπινους νόμους μπορείς να τους παραβείς με τεχνάσματα νομιμοφανή δίχως συνέπειες. Τον θεϊκό νόμο όχι· γιατί ο Κύριος βλέπει τις πράξεις σου. Και αργά ή γρήγορα θα λογοδοτήσεις σε Εκείνον, που στέκεται πλάι στους αδικημένους και προστατεύει όσους δεν μπορούν να διεκδικήσουν το δίκιο τους.

(περισσότερα…)