Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Γ΄ (σελ. 14-28).
Όσιος Φιλόθεος ο Σιναΐτης
Νηπτικά κεφάλαια
1. Υπάρχει ένας νοητός πόλεμος που γίνεται μέσα μας, που είναι πιο φοβερός από τον αισθητό πόλεμο. Και πρέπει ο εργάτης της ευσέβειας να τρέχει νοερά προς τον επιδιωκόμενο σκοπό (Φιλιπ. 3,14), για να θησαυρίσει τελείως μέσα στην καρδιά του τη μνήμη του Θεού σαν μαργαριτάρι ή πολύτιμο λίθο. Και πρέπει όλα να τα παραμερίζουμε, ακόμη και το σώμα, και αυτή τη ζωή να καταφρονούμε, μόνο και μόνο για να αποκτήσουμε στην καρδιά μας τον Θεό. Γιατί αρκεί, όπως λέει ο θείος Χρυσόστομος, να βλέπει κανείς με το νου του τον Θεό, για ν’ αφανίσει τους πονηρούς δαίμονες.
2. Εκείνοι λοιπόν που διεξάγουν νοητό αγώνα, οφείλουν να εκλέγουν από τις θείες Γραφές εργασίες πνευματικές και να τις βάζουν πάνω στο νου σαν υγιεινά επιθέματα. Και από το πρωί, με ακριβή μνήμη του Θεού και αδιάλειπτη μέσα στην ψυχή την ευχή του Ιησού Χριστού, πρέπει να στεκόμαστε με ανδρεία και αποφασιστικότητα στην πύλη της καρδιάς και να θανατώνουμε με τη φρούρηση του νου όλους τους αμαρτωλούς της γης (Ψαλμ. 100,8), όπως λέει ο Δαβίδ, δηλαδή τους λογισμούς, και με την έκσταση και έκταση της πιστής μνήμης του Θεού να κόβουμε για τον Κύριο τα κεφάλια των τυράννων (Αββ. 3,14) και τις αρχές των εχθρικών λογισμών. Γιατί βέβαια γνωρίζουμε ότι και στους νοητούς αγώνες υπάρχει κάποια θεϊκή εργασία και τάξη. Έτσι πρέπει να κάνουμε βάζοντας τον εαυτό μας, έως ότου έρθει ο παρών καιρός του φαγητού. Κατόπιν, αφού ευχαριστήσουμε τον Κύριο, ο οποίος από φιλανθρωπία και μόνο μας χορταίνει διπλά, και με πνευματική και σωματική τροφή, να αφιερώνουμε το χρόνο μας στη μνήμη και μελέτη του θανάτου και την άλλη μέρα να συνεχίζουμε με δύναμη την πρωινή μας εργασία. Όταν τα κάνουμε αυτά κάθε μέρα, μόλις που θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε με τη βοήθεια του Κυρίου τα δίχτυα του νοητού εχθρού. Καθώς αυτά πολυκαιρίζουν μέσα μας, γεννούν τα τρία τούτα, πίστη, ελπίδα και αγάπη. Η πίστη μάς προδιαθέτει να φοβόμαστε τον Θεό αληθινά. Η ελπίδα, αφού υπερπηδήσει το δουλικό φόβο, ενώνει τον άνθρωπο με την αγάπη του Θεού. αφού βέβαια η ελπίδα δεν καταισχύνει (Ρωμ. 5,5), επειδή γεννά τη διπλή αγάπη, από την οποία εξαρτώνται όλος ο Νόμος και οι Προφήτες (Ματθ. 22,40). Η αγάπη τέλος, δε χάνει ποτέ την αξία της (Α΄ Κορ. 13,8), αλλά αφού γίνει αιτία να εκπληρώνει στον παρόντα αιώνα τους θείους νόμους εκείνος που την έχει, τον συνοδεύει και στον μέλλοντα.
Ελληνική Πατρολογία 