1.-. Θά ἤθελα νά ὑμνήσω τήν ἀρετή τῆς ἀγάπης, ἀλλά τό μεγαλεῖο της δέν μπορεῖ μέ λόγια νά περιγραφεῖ. Γιατί αὐτή, ἡ πιό σπουδαία ἀνάμεσα σ’ ὅλες τίς ἄλλες ἀρετές, ὡς κεφαλή τῶν καλῶν, μπορεῖ νά κατανοηθεῖ μόνον ἐμπειρικά, ὅταν, δηλαδή, τήν λειτουργεῖ κανείς καί τή βιώνει ὡς προσωπικό κτῆμα του. Γι’ αὐτό καί τή θαυμάσια αὐτή ἀρετή τῆς ἀγάπης τήν γνωρίζουν ὅσοι ἀξιώθηκαν νά βαδίσουν τόν δρόμο της.

Τήν ἀγάπη πολλοί τήν περιγράφουν μέ λόγια, ἀλλά μόνο ἐκεῖνοι πού τήν ἔχουν κάνει κτῆμα τῆς καρδιᾶς τους, τήν ἐμφανίζουν μέ τά θεάρεστα ἔργα τους. Αὐτοί οἱ δεύτεροι εἶναι πολύ περισσότερο ἄξιοι θαυμασμοῦ. Παρ’ ὅλο, ὅμως, πού ἡ μεγάλη ἀξία τῆς ἀρετῆς τῆς ἀγάπης ὑπερβαίνει τίς δυνατότητες τοῦ λόγου μου, θά τολμήσω νά τήν ἐξυμνήσω μέ συντομία, γιά νά παρακινήσω πολλούς ὥστε νά τήν ἐγκολπωθοῦν καί νά τή λειτουργήσουν.

(περισσότερα…)

Ἀδελφές καί Μητέρες,

1.-. Ἐπειδή τήν περασμένη Κυριακή ἀπουσίαζα καί δέν βρισκόμουν ἐδῶ, δέν μπόρεσα νά προσφέρω στίς ψυχές σας μέ τή διδασκαλία μου τή συνηθισμένη πνευματική τροφοδοσία. Γι’ αὐτό δέν σᾶς ἔγινε ἡ ἐξήγηση τοῦ θαύματος στόν Παράλυτο. Ἔτσι, ἔχασαν οἱ καρδιές σας ὅ,τι ἔχει σχέση μέ αὐτό τό θαῦμα, πρᾶγμα πού σᾶς κάνει νά μοιάζετε καί ἐσεῖς στόν Παράλυτο, πεσμένες στήν ἄγνοια ἐξαιτίας τῆς ἔλλειψης ἀνάλογης διδασκαλίας. Δέν εἴχατε ἐμένα, τόν δάσκαλό σας, πού πονάει καί ἐνδιαφέρεται γιά τή σωτηρία σας, νά σᾶς βάλει στήν κολυμβήθρα, δηλαδή, στή βαθύτερη γνώση καί κατανόηση τοῦ θαύματος, πού τέλεσε ὁ Κύριος.

(περισσότερα…)

* Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Δ΄ (σελ. 155-157).

Οσιος Θεόληπτος Φιλαδελφείας

Κεφάλαια

1. Όταν ο νους φεύγει από τα έξω πράγματα και συνάγεται προς τα έσω, τότε επιστρέφει στον εαυτό του· ενώνεται δηλαδή φυσικώς με τον κατά διάνοια λόγο και, με το λόγο που ενυπάρχει ουσιωδώς μέσα του, ενώνεται με την προσευχή. Και δια μέσου της προσευχής ανεβαίνει στη γνώση του Θεού με όλη την αγαπητική του δύναμη και διάθεση. Τότε η σαρκική επιθυμία αναχωρεί, κάθε ηδονική αίσθηση μένει αργή και τα ωραία της γης φαίνονται αηδή. Γιατί η ψυχή, αφού έριξε πίσω της όλα όσα ανήκουν στο σώμα ή σχετίζονται με αυτό, τρέχει πίσω από την ωραιότητα του Χριστού, ακολουθώντας Τον υπάκουα με τα έργα της σεμνής πολιτείας και της αγνείας της διάνοιας και ψάλλοντας: «Παρθένες θ’ ακολουθήσουν πίσω από τον βασιλιά»(Ψαλμ. 44, 15). Φαντάζεται και βλέπει εμπρός της το Χριστό, και λέει: «Βλέπω πάντοτε τον Κύριο εμπρός μου, γιατί στέκεται στα δεξιά μου»(Ψαλμ. 15, 8). Στο Χριστό προσκολλάται με την αγάπη και του λέει: «Κύριε, σ’ εσένα στρέφεται όλη η επιθυμία μου»(Ψαλμ. 37, 10). Στο Χριστό ατενίζει διαρκώς και αναφωνεί: «Τα μάτια μου είναι διαρκώς στραμμένα προς τον Κύριο»(Ψαλμ. 24, 15). Με το Χριστό συνομιλεί μέσω της καθαρής προσευχής προξενώντας ευχαρίστηση σ’ Αυτόν και ευφροσύνη στον εαυτό της, κατά το ψαλμικό: «Είθε να ευχαριστήσει τον Κύριο η συνομιλία μου με Αυτόν, κι εγώ θα ευφρανθώ από την επικοινωνία μου μαζί Του»(Ψαλμ. 103, 34). Γιατί ο Θεός δέχεται τη συνομιλία της προσευχής επειδή Αυτός είναι που η ψυχή αγαπά και επικαλείται και ζητά τη βοήθειά Του, και χαρίζει στην δεόμενη ψυχή την ανέκφραστη χαρά. Καθώς δηλαδή αυτή μνημονεύει το Θεό κατά τη συνομιλία της προσευχής, ευφραίνεται από τον Κύριο, όπως λέει ο Ψαλμωδός: «Θυμήθηκα το Θεό και ευφράνθηκα»(Ψαλμ. 76, 4).

(περισσότερα…)

* Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Δ΄ (σελ. 145-154).

Οσιος Θεόληπτος Φιλαδελφείας

Λόγος για την εν Χριστώ εσωτερική εργασία και τη μοναχική ζωή

Η μοναχική ζωή είναι ένα δένδρο ψηλό, πυκνόφυλλο και γονιμότατο. Ρίζα της είναι η αποξένωση απ΄ όλα τα σωματικά· κλαδιά της η απαλλαγή της ψυχής από εμπαθείς κλίσεις και το να μην έχει ο μοναχός καμία σχέση προς τα πράγματα από τα όποια έφυγε. Καρπός της είναι η απόκτηση των αρετών, η θεοποιός αγάπη και η αδιάκοπη ευφροσύνη, καθώς λέει ο Απόστολος: « Ο καρπός του Πνεύματος είναι η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη κλπ.»(Γαλ. 5, 22).

Η φυγή από τον κόσμο χαρίζει την καταφυγή στο Χριστό. Και κόσμο εννοώ, την αγάπη των αισθητών πραγμάτων και της σάρκας. Εκείνος πού με επίγνωση της αλήθειας αποξενώνεται από αυτά, γίνεται φίλος του Χριστού, αποκτώντας την αγάπη Του, για την οποία αρνήθηκε όλα τα κοσμικά κι αγόρασε το «πολύτιμο μαργαριτάρι»(Ματθ. 13, 46), δηλαδή το Χριστό.

(περισσότερα…)

* Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Δ΄ (σελ. 142-143).

Οσιος Θεόληπτος Φιλαδελφείας

Σύντομη βιογραφία

Ο Θεόληπτος, ο πραγματικά μεγάλος φωστήρας της Φιλαδέλφειας, ήκμασε στα χρόνια τον Ανδρονίκου Β’ του Παλαιολόγου, γύρω στο 1325. Έζησε πρώτα στο Άγιον Όρος τον αναχωρητικό βίο, και από εκεί ανέλαβε ως προκαθήμενος τη Μητρόπολη Φιλαδέλφειας. Έγινε καθοδηγητής του αγίου Γρηγορίου αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (τον Παλαμά) και μυσταγωγός του στα άριστα μαθήματα. Τον μυσταγώγησε στην ιερή νήψη και τη νοερά προσευχή, ενώ ακόμη ήταν κοσμικός, όπως αναφέρεται στο βίο αυτού τον Γρηγορίου που έγραψε ο πατριάρχης Φιλόθεος.

Ο παρών λόγος που φιλοπονήθηκε από αυτόν, αποτελεί άριστη παρουσίαση και ακριβή κανόνα της μελέτης που ενεργείται εσωτερικά στο όνομα του Χριστού. Τα ακόλουθα κεφάλαιά του έχουν συντεθεί άριστα με θεία νοήματα και καθαρότητα διατυπώσεως. Όλα αυτά έχουν ενταχθεί εδώ με τα λοιπά, γιατί είναι χρήσιμα όσο τίποτε άλλο και αξιόλογα για όσους επιζητούν με ζήλο ν’ αποκτήσουν σε σύντομη επιτομή το θεόσοφο μάθημα της πνευματικής φιλοσοφίας.

(περισσότερα…)