Προοίμιο. § 1.

1. Διαμόρφωση της ειδωλολατρίας.

• § 2. Η δημιουργία του ανθρώπου κατ’ εικόνα του Θεού. § 3. Η απομάκρυνση από τον Θεό. § 4. Η ευκίνητη ψυχή κινείται προς το κακό.
• § 5. Η αποστασία του ανθρώπου. § 6. Ο Θεός είναι ένας. § 7. Το κακό είναι μη ον.
• § 9. Οι ψευτοθεοί: αστέρια, στοιχεία, αντικείμενα, ζώα, άνθρωποι, φανταστικά όντα. Μύθοι και ανηθικότητα.

(περισσότερα…)

47. Ποιος λοιπόν, ποιος θα μπορούσε να καταμετρήσει τον Πατέρα, για να βρει τις δυνάμεις και του Λόγου του; Διότι όπως είναι Λόγος και σοφία του Πατρός, έτσι κατά συγκατάβαση προς τα δημιουργήματα, γίνεται αυτοαγιασμός, αυτοζωή, θύρα, ποιμένας, οδός, βασιλιάς, ηγεμόνας, και πάνω από όλα σωτήρας και χορηγός ζωής και φως και πρόνοια περί πάντων, δια να γνωρίσουμε και να εννοήσουμε τον δημιουργό.

Αφού λοιπόν έχει από τον εαυτό του ο Πατέρας τέτοιον αγαθό και δημιουργό Υιό, δεν τον απέκρυψε από τα δημιουργήματα, αλλά και ημέρα με την ημέρα τον αποκαλύπτει σε όλους, διότι δι’ αυτού δημιουργεί και δίνει ζωή σε όλους. Εν αυτώ δε και δι’ αυτού εμφανίζει και τον εαυτό του, όπως λέει ο Σωτήρας: «᾽Εγὼ ἐν τῷ Πατρὶ καὶ ὁ Πατὴρ ἐν ἐμοί» (Ἰω 14, 10). Ώστε κατ’ ανάγκην ο Λόγος υπάρχει στον γεννήσαντα και ο γεννηθείς μαζί με τον Πατέρα ζει αιωνίως.

(περισσότερα…)

Μόλις ὅμως ἀποσκίρτησε ὁ νοῦς τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸν Θεό, ἀρχίσαν οἱ ἄνθρωποι νὰ καταπίπτουν κατὰ τὴν σκέψη καὶ τὴν κρίση. Κατὰ πρῶτον, τὴν τιμὴν ποὺ ἀνήκει στὸν Θεὸ τὴν ἀπέδωσαν στὸν οὐρανό, στὸν ἥλιον, στὴ σελήνη καὶ στὰ ἄστρα, πιστεύοντας ὅτι ἐκεῖνα ὄχι μόνον εἶναι θεοὶ, ἀλλά εἶναι καὶ αἱ αἰτίες ποὺ προεκάλεσαν τὰ ἄλλα ποὺ εἶναι μετὰ ἀπὸ αὐτά.

Ἔπειτα κατεβαίνοντας ἀκόμη περισσότερο στίς σκοτεινές σκέψεις, ὀνόμασαν θεοὺς τὸν αἰθέρα, τὸν ἀέρα, καὶ ὅσα εὑρίσκονται ἐντὸς τοῦ ἀέρος. Προκόπτοντας στὰ κακά, ἤδη ἐξύμνησαν ὡς θεοὺς καὶ τὰ στοιχεῖα καὶ τὰ ἀρχικὰ συστατικὰ τῶν σωμάτων, δηλαδὴ τὴν θερμή, τὴν ψυχρή, τὴν ξηρή καὶ τὴν ὑγρή οὐσία [1].

(περισσότερα…)

5. Ο τολμητίας όμως άνθρωπος δεν έθεσε ως σκοπό το χρήσιμο και το κατάλληλο, αλλ’ αυτό που δύναται, και άρχισε να πράττει τα αντίθετα. Γι’ αυτό έθεσε σε κίνηση τα χέρια προς το κακό και τα έκανε να φονεύσουν, και την ακοή την κατάντησε σε παρακοή και τα άλλα μέλη στην μοιχεία αντί της νόμιμης τεκνογονίας και την γλώσσα σε βλασφημίες και ύβρεις και επιορκίες αντί για ευλογία. Τα χέρια να κλέβουν και να κτυπούν τους συνανθρώπους. Την όσφρηση σε ποικίλα ερωτικά αρώματα. Τα πόδια να τρέχουν γρήγορα για να «χύνουν αίμα» (Παροιμ 1,16. Ήσ 59,7. Ρωμ 3,15) και τον μεν στόμαχο για μέθη και άπληστο χορτασμό.

(περισσότερα…)

2. Από την αρχή, λοιπόν, δεν υπήρχε κακία. Βεβαίως ούτε και τώρα υπάρχει μεταξύ των αγίων, καθόλου δεν υπάρχει σ’ αυτούς. Οι άνθρωποι όμως αργότερα άρχισαν να την εφευρίσκουν και να της δίδουν μορφή εις βάρος τους. Γι’ αυτό μάλιστα και ανάπλασαν μέσα την εφεύρεση των ειδώλων, θεωρώντας τα ανύπαρκτα ως υπαρκτά.

Διότι ο Θεός, δημιουργός και βασιλιάς του παντός, ο οποίος υπάρχει υπεράνω πάσης ύπαρξης και ανθρώπινης σκέψης, επειδή είναι αγαθός και ανώτερος παντός κάλλους, έχει δημιουργήσει το ανθρώπινο γένος κατ’ εικόνα δική του, δια του Λόγου του, του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού. Κατασκεύασε τον άνθρωπο και καθ΄ ομοίωση, ώστε να σκέπτεται και να γνωρίζει τα όντα.

(περισσότερα…)

1. Η γνώση της αλήθειας περί Θεού και κόσμου δεν έχει τόσο μεγάλη την ανάγκη να διδάσκεται από ανθρώπους, όσο μεγάλη έχει την δύναμη να γίνεται προσιτή μόνη της, διότι σχεδόν καθημερινώς κραυγάζει με τα έργα, και με την διδασκαλία του Χριστού, παρουσιάζεται πιο φωτεινή και από τον ήλιο.

Επειδή όμως ποθείς να ακούσεις περί της γνώσεως αυτής, έλα μακάριε, να εκθέσουμε, όσο μπορούμε, λίγα περί της Χριστιανικής πίστεως, αν και μπορείς μεν μόνος σου να την βρεις στην θεία Γραφή, όμως φιλοτιμείσαι να ακούσεις και από άλλους.

(περισσότερα…)

Βλέπω ἕνα παράδοξο μυστήριο, δηλαδὴ ἀντὶ γιὰ τὸν ἥλιο βλέπω τὸν ἥλιο τῆς δικαιοσύνης μὲ ἀπερίγραπτο τρόπο νὰ ἔχει χωρέσει στὴν Παρθένο. Μὴ ρωτᾶς πῶς ἔγινε αὐτό, «ἀφοῦ ὅπου θέλει ὁ Θεὸς ὑποχωρεῖ ἡ τάξη τῆς φύσης». Γιατί θέλησε ὁ Θεός, μπόρεσε, κατέβηκε ἀπὸ τὸν οὐρανό, μᾶς ἔσωσε. Ὅλα ἂς συντρέχουν. Ὁ Θεὸς πού ὑπάρχει τώρα καὶ πού προϋπῆρχε, σήμερα γίνεται ὅπως δὲν ἦταν. Γιατί, ἐνῶ εἶναι Θεός, γίνεται ἄνθρωπος, χωρὶς νὰ παύει νὰ εἶναι Θεός.

Οὔτε πάλι ἔγινε ἄνθρωπος χάνοντας τὴ θεότητα, οὔτε ὅμως ἔγινε προοδευτικὰ Θεὸς ξεκινῶντας ἀπὸ ἄνθρωπος, ἀλλά ὄντας ὁ Λόγος, γι’ αὐτό ἔγινε ἀναμάρτητος ἄνθρωπος μὲ ἀμετάβλητη τὴ Θεία του φύση. Ἀφοῦ εἶχε μιὰ παράδοξη καὶ τέλεια πορεία, γεννήθηκε ἀπὸ μιὰ ἄσπορη κοιλιά, οὔτε ἄφησε τοὺς ἀγγέλους του μόνους χωρὶς νὰ τοὺς ἐπιβλέπει, οὔτε ἔχασε τὴ θεότητά του μὲ τὸ νὰ γίνει ἄνθρωπος καὶ νὰ ἔλθει κοντά μας. Ὅμως ἦλθαν βασιλιᾶδες γιὰ νὰ προσκυνήσουν τὸν ἐπουράνιο βασιλιά, αὐτόν πού γεννήθηκε μὲ ἄρρητο τρόπο ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ πού σήμερα γεννιέται ἀπὸ τὴν Παρθένο γιὰ μένα. Τότε βέβαια γεννήθηκε σύμφωνα μὲ τὴ Θεία φύση, σήμερα ὅμως μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση.

(περισσότερα…)

Μέγας Αθανάσιος
Προς Μαρκελλίνον εις την ερμηνείαν των Ψαλμών (ιε΄ – κς’)

ιε’. Οι Ψαλμοί λοιπόν έχουν διαταχθεί κατ’ αυτή την τάξη, που είναι δυνατόν για τους αναγνώστες, όπως είπα προηγουμένως, να βρει ο καθένας σε κάθε ψαλμό, τα πάθη και την διάθεση της ψυχής του, ομοίως δε και το υπόδειγμα και την διδασκαλία για κάθε πράγμα.

Τι λόγια λέγοντας μπορεί να είναι αρεστός στον Κύριο, με ποια λόγια μπορεί να διορθωθεί και να ευχαριστεί τον Κύριο, ώστε να μη ολισθήσει σε ασέβεια αυτός που προφέρει τους λόγους αυτούς. Διότι θα αποδώσουμε λόγο στον Κριτή, όχι μόνο για τις πράξεις, αλλά και για κάθε ανώφελο λόγο.

(περισσότερα…)

Η αγάπη

Παιδιά μου, ὅλοι ξέρουμε, πῶς θά σωθοῦμε, ἀλλά χάνουμε τήν σωτηρία μας ἀπό τήν πνευματική μας ἀμέλεια. Πρέπει λοιπόν, ἀρχικά, νά τηροῦμε μέ ἀκρίβεια τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, «ἀγαπήσεις Κύριον τόν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου… καί τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» (Ματθ. 22, 37-39). Αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τοῦ νόμου καί τό πλήρωμα τῆς χάριτος. Λίγα λόγια, ἀλλά μέ πολλή καί μεγάλη δύναμη. Ὅλες οἱ ἀρετές ἐξαρτῶνται ἀπ᾽ αὐτή, γι᾽ αὐτό καί ὁ Ἀπ. Παῦλος ὀνομάζει τήν  ἀγάπη  τέλος τοῦ νόμου. Αὐτή εἶναι ἑπομένως ἡ σωτηρία μας, ἡ διπλή ἀγάπη, ἡ ἀρχή καί τό τέλος κάθε καλοῦ ἔργου τῶν ἀνθρώπων.

(περισσότερα…)

Μέγας Αθανάσιος. Κατά ειδώλων.

… Οπως αυτοί που βυθίζονται στα νερά, όσο κατεβαίνουν βαθιά τόσο περισσότερο βρίσκονται σε μεyαλύτερα σκοτάδια, το ίδιο ακριβώς έπαθε το γένος των ανθρώπων…

Ξέφυγε ο νους των ανθρώπων από το Θεό και καθώς λησμονούσαν την σημασία εννοιών και σκέψεων, ελάτρευσαν ως Θεό τον ουρανό,τον ήλιο, τη σελήνη και τα αστέρια. Καί πίστευαν ότι είναι Θεοί όχι μόνον αυτά, αλλά και τα φυσικά φαινόμενα που παρατηρούσαν στα ουράνια σώματα.

(περισσότερα…)